Jak jeździć automatem

W naszym społeczeństwie nadal pokutuje wiele mitów dotyczących automatycznej skrzyni biegów. Ale jeśli sceptycy już wsiądą do takiego auta, zmienia im się optyka. Nic dziwnego więc, że samochody z automatyczną skrzynią biegów stają się coraz popularniejsze na rynku. Jak jeździć automatem? Jakie są wady i zalety takiego auta? Sprawdź, co koniecznie musisz o tym wiedzieć.

Uzupełnij tylko 2 pola i poznaj cenę OC/AC od razu!Poznaj cenę OC

Automatyczna skrzynia biegów – jak to działa?

Jeśli zastanawiasz się, czym w ogóle jest automatyczna skrzynia biegów – oto kilka słów na ten temat. Otóż jest to skrzynia biegów, która samoczynnie zmienia biegi w zależności od obciążenia silnika pojazdu. Dzięki temu kierowca zostaje zwolniony z konieczności tradycyjnej, ręcznej zmiany biegów. Wsiadasz do automatu po raz pierwszy? Na pewno doznasz szoku! Gdzie jest sprzęgło? Co zrobić z lewą nogą podczas jazdy?

Jak jeździć automatem? Cóż – na pewno trzeba nabyć nowych nawyków. Ale jeśli chodzi o samo sprzęgło, ono tam faktycznie jest, ale w postaci tak zwanego sprzęgła kinetycznego. Automatyczna skrzynia biegów różni się całkowicie konstrukcją i sposobem przeniesienia napędu od skrzyni tradycyjnej.

Typowa skrzynia automatyczna składa się z trzech głównych zespołów: sprzęgło do silnika, zespołów przełożeń oraz zespołu sterowania. Dzięki nim praca zmiany biegów wykonuje się w samochodzie automatycznie.

Popularność „automatów”

Od początku historii motoryzacji konstruktorów fascynował pomysł, by biegi zmieniały się w skrzyni automatycznie. Dlatego pierwsze próby prac nad taką skrzynią sięgają samych początków XX wieku. Już w 1948 roku w Stanach zaczęła się masowa produkcja samochodów z automatem. W latach 50 i 60 Europa zaczęła iść śladem USA, ale absolutnie nie na taką skalę, były to raczej nieśmiałe próby dotyczące luksusowych aut.

Natomiast to właśnie Amerykanie od początku zakochali się w autach z automatem i zaczęli je szybko upowszechniać. Niech dowodem będzie fakt, że w 2019 roku tylko 1 samochód na 100 w Stanach Zjednoczonych miał tradycyjną skrzynię. Z kolei w Polsce manual nadal ma się bardzo dobrze i dominuje na naszych drogach. Być może dlatego, że za samochód z automatyczną skrzynią biegów trzeba zapłacić ładnych parę tysięcy więcej. Ale ze względu na wygodę i inne zalety automaty z każdym rokiem zyskują i u nas zwolenników. W ostatnich latach ich sprzedaż w Polsce wzrosła o ponad 20%, a ten wynik daje do myślenia.

Rodzaje automatycznych skrzyni biegów

Automatyczne skrzynie biegów od wielu dziesięcioleci są udoskonalane przez konstruktorów i producentów. Oczywiście nie ma też uniwersalnego automatu, a samochody są wyposażane w zależności od marki w różne typy skrzyni. A na rynku od lat funkcjonuje kilka rodzajów automatycznych skrzyni biegów:

• skrzynie hydrauliczne – dobierają one optymalne przełożenie całkowicie mechanicznie lub hydraulicznie
• skrzynie hydrauliczno-elektryczne – są to skrzynie hydrauliczne, które zostały odpowiednio wzbogacone o elementy sterowania elektrycznego i elektronicznego, co zwiększyło ilość parametrów i blokad
• skrzynie hydrauliczne ze sterowaniem elektronicznym – montowane w nowych autach,  wszystkie funkcje sterowania i kontroli sprawuje w nich układ elektroniczny
• skrzynie bezstopniowe czyli wariatory, które jednak najczęściej montowane są w skuterach, następuje w nich ciągła zmiana przełożenia metodami hydraulicznymi lub przekładniami o zmiennym przełożeni.

Oznaczenia automatycznej skrzyni biegów

Teoria może wydawać się mocno nieprzystępna dla motoryzacyjnego laika. Na szczęście dobra wiadomość jest taka, że absolutnie nie trzeba się znać na skomplikowanej budowie skrzyni, by czerpać radość z jazdy samochodu z automatyczną skrzynią biegów. Przecież bez względu na to, co wpakowano pod podłogę w automacie, przeciętny użytkownik auta i tak będzie się koncentrował na tym, co widzi w środku pojazdu. A wiadomo, że od razu w oczy rzuci się różnica  – brak sprzęgła i drążek z charakterystycznymi oznaczeniami. Drążek może znajdować się w tradycyjnej pozycji lub przy kierownicy.

Na widoczne przy nim oznaczenia zwrócimy teraz baczną uwagę, bo powtarzają się one w większości automatów. Opanowanie wiedzy na ich temat to podstawa prowadzenia automatu. A oto charakterystyczne oznaczenia na skrzyni biegów w automacie, które pochodzą od angielskich określeń:

• P czyli Park – jest to pozycja, w której skrzynia jest w trybie neutralnym i służy do parkowania, ponieważ blokowane są wówczas mechanicznie koła i osie
• R czyli Reverse – jest to jazda na biegu wstecznym
• N czyli Neutral – oznacza pozycję neutralną czyli tzw. „luz”, pozycja ta jest identyczna z parkowaniem, ale nie dochodzi do blokowania kół – tryb wykorzystywany jest przede wszystkim do holowania pojazdu
• D czyli Drive (czasem oznaczone OD) – to najważniejsza pozycja, która jest przeznaczona do jazdy w przód.

Dodatkowe oznaczenia, które mogą się pojawić, to na przykład W jak Winter czyli tryb zimowy przeznaczony do jazdy w trudnych warunkach czy S czyli tryb sportowy. Jednak podstawowe oznaczenia w automatach się między sobą nie różnią.

Jak jeździć automatem – zalety 

Samochody wyposażone w automatyczne skrzynie biegów mają niewątpliwie wiele zalet. Dlatego są kochane przez Amerykanów i coraz chętniej wybierane także przez Europejczyków. Przede wszystkim te auta są niezwykle szybkie i płynne, jeśli chodzi o zmianę biegów. Tradycyjna skrzynia i wajchowanie drążkiem nigdy nie jest w stanie temu dorównać. Chyba każdemu z nas zdarzyło się nieco „przymulić” jazdę manualem, czyli chociażby spóźnić się ze zmianą biegu.

W automacie takie problemy po prostu nie istnieją. Do tego oczywiście sam fakt, że nie trzeba się skupiać na zmianie biegów, sprawia, że użytkowanie takiego auta jest bardzo wygodne. Ten komfort jest szczególnie widoczny w sytuacji, gdy stoimy w korku. Wtedy automat jest po prostu zbawieniem. Odpada ciężka fizyczna praca związana z naciskaniem sprzęgła i mieszaniem w skrzyni. Jazda na oszałamiające odległości metra lub trzech do przodu nie będzie w ogóle odczuwalna i stresująca, a auto poradzi sobie samo.

Największa wada samochodów z automatyczną skrzynią biegów

Sprawny automat przewyższa znacznie samochody z manualną skrzynią biegów. A jeśli chodzi o wady aut z automatyczną skrzynią biegów, to nie ma ich zbyt wiele. Można zacząć od tego, że automat lepiej sprawdza się w warunkach jazdy miejskiej, a na trasie jednak wygrywa tradycyjna skrzynia. Ale właściwie największym z minusów i najbardziej bolesnym dla portfela jego właściciela jest możliwość awarii. Po prostu jest bardzo drogo!

Niestety przy nieumiejętnym używaniu auta z automatem, można łatwo zepsuć skrzynię biegów.

A wtedy okazuje się, że wymiana poszczególnych części tego skomplikowanego urządzenia jest albo niemożliwa albo zupełnie nieopłacalna. Dlatego jeśli kierowca „zajedzie” skrzynię w swoim automacie, pozostaje jedno wyjście – trzeba wymienić całość. A to nie będzie przyjemne. Dlatego warto dowiedzieć się, jak jeździć automatem, by jeździć nim „długo i szczęśliwie”.

Jak jeździć automatem, by go nie popsuć?

To jak to wreszcie jest naprawdę? Automatem jeździ się bardzo dobrze, łatwo i wygodnie, a jednocześnie trzeba uważać, żeby go nie popsuć? Właśnie tak to działa. Wiele osób wybiera samochód z automatyczną skrzynią biegów, argumentując, że przecież auto jedzie samo. To prawda, że automat gwarantuje ogromny komfort prowadzenia. Jednak skrzynia biegów w automacie jest konstrukcją znacznie bardziej skomplikowaną niż zwykła skrzynia manualna. Jest w niej więcej rzeczy do popsucia. A niestety spora część uszkodzeń w takiej skrzyni wynika właśnie z nieodpowiedniego użytkowania i błędów kierowcy.

Wystarczy więc mieć świadomość, jak jeździć automatem, by wielu błędów w prowadzeniu takiego auta móc z powodzeniem uniknąć.

Jakie błędy najczęściej popełniają kierowcy?

Niby automat prowadzi się bardzo łatwo, ale i tak trzeba przestrzegać kilku bardzo ważnych zasad. Jeśli są one łamane przez kierowcę, automat narażony jest na awarię. Pokusimy się teraz o zestawienie błędów najczęściej popełnianych podczas jazdy samochodem z automatyczną skrzynią biegów. Oczywiście te nieprawidłowe zachowania powtarzane często i konsekwentnie mogą z czasem doprowadzić do osłabienia niektórych elementów skrzyni.

A przecież stąd już tylko krok do trwałego uszkodzenia. Oto, co nigdy nie powinno się zdarzać podczas prowadzenia automatu i czego koniecznie należy unikać:

• jednoczesne naciskanie pedałów gazu i hamulca
• uruchamianie i gaszenie auta w innym trybie niż parkingowy
• zmiana trybu na wsteczny lub parkingowy przed zatrzymaniem auta
• zaniedbanie wymiany oleju
• zbyt szybkie ruszanie po odpaleniu auta
• zbyt częsta zmiana przełożeń.

Jak jeździć automatem – tajemnica lewej stopy

Mało kto w Polsce może się pochwalić, że jego cała kariera kierowcy przebiega w samochodzie z automatyczną skrzynią biegów. Większość użytkowników automatów zaczynała jednak w autach z tradycyjną skrzynią. Po przesiadce z manuala największym szokiem jest brak sprzęgła.

Co robić z nieużyteczną lewą stopą? Oba dostępne pedały w automacie – hamulec i gaz trzeba obsługiwać prawą. Pozostaje więc przejście wtajemniczenia – należy pozbyć się bezwarunkowego odruchu pracy lewej nogi.

Nie ma sprzęgła, więc musi ona spoczywać spokojnie na podkładce obok pedałów.

 Jak jeździć automatem – nadgorliwość nie popłaca

Jazda automatem to już nie żadna wiedza tajemna. Nie dotyczy tylko luksusowych limuzyn. Automatyczną skrzynię biegów coraz częściej można spotkać w małych miejskich samochodach. Przy odpowiednim podejściu automat będzie służył długo, wiernie i zachwycał komfortem jazdy w mieście.

Jedna z podstawowych zasad w aucie z automatyczną skrzynią biegów dotyczy faktu, że praca drążkiem skrzyni powinna być ograniczona do niezbędnego minimum.

W automacie nadgorliwość nie popłaca. Czyli stanie w korku wymaga od kierowcy wyłącznie pracy hamulcem. Z resztą auto poradzi sobie samo. Nie można tak jak w manualu wrzucać wtedy na „luz”. Tylko w momencie manewrów takich jak ruszanie, cofanie, zatrzymywanie się, zmiana przełożeń jest uzasadniona. Nigdy nie wolno robić tego w czasie jazdy! Pamiętaj też o rozsądnym korzystaniu z trybów dodatkowych takich jak tryb sportowy czy zimowy i przestawiaj się na nie tylko w odpowiednich warunkach.

Jak jeździć automatem – zanim ruszysz w drogę

Już wiadomo, że pod żadnym pozorem nie wolno mieszać w automatycznej skrzyni biegów podczas jazdy.

To grozi poważnymi uszkodzeniami pracującej na swoich zasadach skrzyni. Jednak także w trakcie ruszania i zatrzymywania się obowiązują pewne sztywne zasady. Jeśli chcesz ruszyć swoim automatem, musisz po odpaleniu silnika odczekać kilka sekund, aby olej w skrzyni rozgrzał się i był gotowy do smarowania.

Podobną cierpliwością musisz się wykazać w momencie, gdy się zatrzymujesz. Agresywne manewry nie pomagają automatowi. A tryb parkingowy, który służy do dłuższego postoju, można wrzucać dopiero po całkowitym zatrzymaniu się samochodu i przy wciśniętym hamulcu.

Dbaj o wymianę oleju

Właściwe korzystanie z samochodu z automatyczną skrzynią biegów polega nie tylko na odpowiednim stylu jazdy. Musisz także dbać o regularną wymianę oleju. Od tego także zależy, czy automat będzie się sprawował bez zarzutu. Zakłada się, że olej najlepiej jest wymieniać w aucie co 60 tysięcy km. Jednak jeśli auto zazwyczaj służy tylko do jazdy miejskiej, wtedy warto zagęścić ten zabieg. Znacznie lepiej byłoby dla takiego samochodu wymieniać olej co 40 tysięcy km.

W skrzyni automatycznej najlepszym sposobem wymiany oleju jest tak zwana dynamiczna wymiana oleju. Polega to na tym, że najpierw należy całkowicie wypompować cały stary olej. Następnie dopiero wlać do skrzyni nowy olej. Takie odpowiednie traktowanie przedłuży żywotność auta.

Ubezpieczenie automatu – dopasuj je do swoich potrzeb

Samochód z automatyczną skrzynią biegów także należy obowiązkowo ubezpieczyć. Wykup więc dla swojego automatu OC w korzystnej cenie, aby nie przepłacać. Zdecydowana większość automatów w Polsce to nowe samochody, a dla takich aut warto także wykupić polisę AC. Chroni ona w przypadku kradzieży, uszkodzenia pojazdu na parkingu, podczas kolizji czy zderzenia z dzikim zwierzęciem. Pokrywa także szkody związane z działaniem żywiołów takich jak chociażby grad czy powódź. Pamiętaj, że im wyższa cena autocasco, tym szerszy zakres ochrony.

Do przemyślenia jest także kwestia polisy assistance. Jeśli auto zepsuje się podczas podróży lub zostanie unieruchomione w trasie z powodu kolizji, czy choćby pękniętej gumy, z pomocą przyjdzie assistance. Pomoc techniczna i informacje okazują się wówczas niezbędne. Zastanów się, które polisy są ci potrzebne i wykup je dla swojego automatu w zakresie, który spełnia twoje potrzeby.

Pamiętaj też, że kupując w pakiecie, znacznie oszczędzasz.

PODSUMOWANIE:

• Samochody z automatyczną skrzynią biegów od dawna są bardzo popularne w Stanach, a w Europie zdobywają obecnie coraz więcej zwolenników.
• Automatyczna skrzynia biegów samoczynnie zmienia biegi w zależności od obciążenia silnika pojazdu.
• Istnieje kilka rodzajów automatycznych skrzyń biegów, ale wszystkie posiadają tryby: P – parkowanie, R – cofanie, N – luz i D – tryb jazdy.
• Automaty maja wiele zalet – są szybkie, płynne, nie wymagają wysiłku, świetnie sprawdzają się w korku, a ich największy problem, który sprawiają, to bardzo droga naprawa w razie awarii skrzyni.
• Wiele uszkodzeń skrzyni w automatach wynika z niewłaściwego jej użytkowania.
• Podczas jazdy musisz pamiętać o kilku ważnych zasadach dotyczących tego, jak jeździć automatem – ruszaj po odczekaniu kilku sekund, nie wrzucaj trybu cofania ani pakowania przed zatrzymaniem się auta, nie pracuj drążkiem podczas jazdy, zmieniaj regularnie olej.
• Warto wykupić dla swojego automatu ubezpieczenie w pakiecie dostosowanym do indywidualnych potrzeb.

Sprawdź najszybszy kalkulator OC