Co wybrać: dom czy mieszkanie to dość typowy dylemat dla tych, którzy szukają dla siebie czterech kątów. Zastanawiasz się zazwyczaj nad komfortem obu rozwiązań, jak i kosztami oraz formalnościami. Może nie udzielimy ci jasnej odpowiedzi co lepsze – dom czy mieszkanie w bloku, ale pokażemy, z czym wiąże się jedno i drugie.
Inwestycja we własne lokum jest poważnym wyzwaniem finansowym, które często spłacane jest przez lata. Dlatego decyzja, co jest dla mnie lepsze – dom czy mieszkanie, jest w istocie bardzo poważną sprawą. Jeszcze kilkanaście lat temu wybór sprowadzał się często do kosztów. Szczególnie, jeśli na zakup własnego lokum brano kredyt mieszkaniowy. Standardem było, że wybudowanie własnego domu zwykle wiązało się z większymi kosztami niż zakup gotowego mieszkania w bloku. Obecnie w zależności od lokalizacji, koszty są albo bardzo podobne, albo nawet taniej jest wybudować dom. Istotne stały się też inne czynniki: jak sąsiedztwo, oczekiwany komfort życia czy perspektywy rozwoju.
Z tego artykułu dowiesz się...
Dom czy mieszkanie – od tego zacznij
Jeśli toczysz ze sobą wewnętrzny spór i nie wiesz, co lepsze – dom czy mieszkanie, zacznij od odpowiedzi na kilka pytań:
- Czy chcesz niezależności? We własnym domu sam decydujesz o nieruchomości. Nie wiążą cię decyzje wspólnoty czy spółdzielni mieszkaniowej. Ale jednocześnie na twojej głowie będą wszelkie remonty, naprawy, konserwacje i prace porządkowe. W bloku tego typu czynności w części leżą w gestii administracji.
Ponadto w domu masz większą niezależność od innych osób, bo w opcji jednorodzinnej nieruchomości masz znacznie mniej sąsiadów obok siebie.
- Czy szukasz przestrzeni? I nie chodzi tutaj tylko o metraż, bo można kupić mieszkanie, które będzie większe od domu. Ale w ramach domku jednorodzinnego do swojej dyspozycji możesz mieć również działkę.
- Czy zależy ci na własnym ogródku czy wystarczy ci taras lub balkon w bloku?
- Jakie koszty chcesz ponosić? Wybierając dom na pewno pozbywasz jednego ze stałych kosztów mieszkania w bloku, czyli czynszu. Z drugiej strony w domu możesz więcej płacić za ogrzewanie. W twojej gestii są też wszelkie przeglądy konserwacyjne, remonty i prace porządkowe. W przypadku mieszkania w bloku w czynszu jest fundusz remontowy i opłaty za utrzymanie porządku, a koszty związane z modernizacją i sprzątaniem tzw. części wspólnych są rozłożone na wszystkich lokatorów. W opcji własnego domu zapłacisz też wyższy podatek od nieruchomości w porównaniu z mieszkaniem.
- Jak podchodzisz do mobilności? Mieszkanie w bloku w dobrej lokalizacji gwarantuje ci swobodę i wygodę w przemieszczaniu się po mieście. Słowem pracę i rozrywkę możesz mieć na wyciągnięcie ręki. Domy zwykle są usytuowane dalej od centrum i miejsc rozrywkowych. Przemieszczanie się więc będzie wymagało więcej czasu często samochodu i może być bardziej kosztowne.
- Jakie masz podejście do bezpieczeństwa? W tym aspekcie wydaje się, że mieszkanie w bloku jest poniekąd lepszym wyborem. Współczesne osiedla często są wyposażone w całodobową ochronę i monitoring. Dodatkowym zabezpieczeniem mogą być szlabany, wideodomofony i dostęp do osiedla na kartę. Większa liczba sąsiadów w tym przypadku ma też swój plus – mogą odstraszyć potencjalnych złodziei podczas twojej nieobecności. Osiedla domków też mogą mieć podobne zalety, ale jeśli zdecydujesz się na budynek wolnostojący i w oddaleniu od innych, ryzyko kradzieży z włamaniem rośnie.
- Czy mieszkasz sam czy z rodziną? Mieszanie w bloku może być wygodniejsze i tańsze dla singla. Z kolei rodziny częściej wybierają domy, bo dają im większą swobodę, przestrzeń i prywatność.
- Gdzie widzisz się za 10, 15 lat czy nawet więcej? Wizja przyszłości może mieć znaczenie. Czy do inwestycji w nieruchomość podchodzisz z myślą, że to wybór na lata, czy tymczasowy? Może w perspektywie czasu będziesz chciał swoje lokum wynająć? Wtedy przewagę zyskuje mieszkanie w bloku, które daje większe możliwości w tym zakresie.
Oczywiście, tych pytań może być znacznie więcej. Grunt, żebyś przy ich pomocy określił swoje podstawowe oczekiwania. Dalej możesz zastanawiać się nad lokalizacją, metrażem, standardem wykończenia i sąsiedztwem.
Nie zapomnij: w podejmowaniu decyzji weź pod uwagę też czas oczekiwania na wprowadzenie się. Zakup nowego mieszkania (jeszcze jako tzw. dziura w ziemi) czy budowa nowego domu powodują, że na zamieszkanie będziesz musiał poczekać.
Mieszkanie czy dom – popatrzmy na koszty
Co jest tańsze – dom czy mieszkanie – nie jest łatwym pytaniem. Na ostateczną cenę nieruchomości ma wpływ wiele czynników: metraż, standard wykończenia, lokalizacja, dodatkowe powierzchnie użytkowe. Znaczenie ma też to, czy mówimy o lokum używanym czy nowym.
Z pewnością wybudowanie lub zakup domu na wsi będzie stosunkowo tańsze niż lokum w mieście, zwłaszcza bliżej centrum. Jeśli natomiast marzy ci się mieszkanie w mieście i dobrej okolicy, musisz liczyć się z większymi kosztami. Porównując stawki za dom z cenami mieszkań, wiele zależy od lokalizacji. Przykładowo za mieszkanie w dobrej lokalizacji zapłacisz na pewno więcej, niż za dom o tym samym metrażu, który stoi na obrzeżach danego miasta.
Czytaj także: Ile kosztuje ubezpieczenie mieszkania
Koszty zakupu nie są jedyne. Ważne są też opłaty eksploatacyjne, a te mogą być niższe w mieszkaniu w bloku i to pomimo stałego czynszu. Dlaczego? W czynszu są zaszyte opłaty dodatkowe – za ogrzewanie, ciepłą i zimną wodę, śmieci oraz odprowadzanie ścieków. Masz też gwarancję naprawy niektórych usterek czy prace konserwacyjne. W funduszu remontowym i opłatach za utrzymanie porządku ujęte są koszty modernizacji i sprzątania tzw. części wspólnych, które rozkładają się na wszystkich mieszkańców, a nie tylko jedną rodzinę.
W przypadku własnego domu te koszty musisz ponosić sam. Raczej więcej wydasz na ogrzewanie w porównaniu kosztem tego elementu w mieszkaniu, choć to też zależy od rodzaju instalacji, na którą się zdecydujesz. Do tego dochodzą prace porządkowe – utrzymanie zieleni czy odśnieżanie. Przy domu obciążenia nie są też rozłożone równomiernie w czasie, np. opłaty za ogrzewanie mocniej uderzą cię po kieszeni w zimie.
Nie zapomnij też o kosztach związanych z ubezpieczeniem mieszkania. Statystycznie rzecz ujmując więcej za polisy tego typu płacą właściciele domów. Często też są zobowiązani do wprowadzenia dodatkowych zabezpieczeń, jeśli zależy im na ochronie kradzieżowej.
W dużym skrócie: utrzymanie domu może być tańsze niż mieszkania wówczas, gdy dom znajduje się na obrzeżach danego miasta, a mieszkanie w bloku w centrum.
Dom czy mieszkanie – formalności
Na koniec zajmijmy się formalnościami, które nas czekają przy zakupie własnego lokum. Różnice między kupnem domu i mieszkania są spore. Do tego dochodzi jeszcze kwestia, czy mówimy o zakupach na rynku wtórnym czy pierwotnym.
Zakup mieszkania
Rynek pierwotny | Rynek wtórny |
· Sprawdź dewelopera (poprzednie realizacje i opinie), harmonogram prac i co według dewelopera oznacza „stan deweloperski”
· Ewentualnie podpisz umowę rezerwacyjną (nie jest to obowiązkowe, ale masz gwarancję „zaklepania” wybranego lokum do czasu zakończenia innych formalności) · Złóż wniosek o kredyt (jeśli nie masz gotówki na zakup mieszkania) · Podpisz umowę deweloperską i umowę przenoszącą własność (akt notarialny) · Złóż wniosek o wpis hipoteki do księgi wieczystej · Opłać podatek od czynności cywilnoprawnych · Złóż deklarację podatkową w Urzędzie Miasta lub Gminy · Ubezpiecz nieruchomość |
· Sprawdź księgę wieczystą (chodzi o sprawdzenie, czy mieszkanie nie ma wad prawnych, ukrytych obciążeń). Możesz też skorzystać z rzeczoznawcy majątkowego
· Sprawdź, czy właściciel ma tytuł prawny nabycia nieruchomości (np. wcześniejszą umowę zakupu wybranego mieszkania) · Sprawdź, czy mieszkanie jest wolne od meldunku · Sprawdź, czy właściciel nie zalega z opłatami czynszu, mediów, innymi · Podpisz przedwstępną umowę kupna-sprzedaży · Złóż wniosek o kredyt (jeśli nie masz gotówki na zakup mieszkania) · Podpisz umowę kupna-sprzedaży i umowę przenoszącą własność (akt notarialny) · Wnieś opłaty za ustanowienie hipoteki, podatek od czynności cywilnoprawnych oraz podatek za ustanowienie hipoteki · Złóż wniosek o wpis hipoteki do księgi wieczystej · Odbierz mieszkanie i poinformuj o tym urzędy · Ubezpiecz nieruchomość · Przepisz rachunki za media na swoje nazwisko · Zgłoś się do wspólnoty lub na członka spółdzielni mieszkaniowej |
Budowa lub zakup domu
Deweloper | Budowa domu | Rynek wtórny |
· Sprawdź teren i okolicę, na którym ma powstać dom i zapoznaj się z miejskim planem zagospodarowania przestrzeni (dobrze wiedzieć, w co planuje inwestować gmina w okolicy)
· Sprawdź dewelopera (poprzednie realizacje i opinie), harmonogram prac i co według dewelopera oznacza „stan deweloperski” · Sprawdź projekt domu (konstrukcję i materiały budowlane) · Ewentualnie podpisz umowę rezerwacyjną (nie jest to obowiązkowe, ale masz gwarancję „zaklepania” wybranego lokum do czasu zakończenia innych formalności) · Złóż wniosek o kredyt (jeśli nie masz gotówki na zakup mieszkania) · Podpisz umowę deweloperską i umowę przenoszącą własność (akt notarialny) · Zapłać podatek od czynność cywilnoprawnych · Ewentualne złóż wniosek o wpis hipoteki do księgi wieczystej · Ubezpiecz nieruchomość |
· Sprawdź teren i okolicę, na którym ma powstać dom i zapoznaj się z miejskim planem zagospodarowania przestrzeni (dobrze wiedzieć, w co planuje inwestować gmina w okolicy)
· Kup działkę · Wybierz projekt · Złóż wniosek o kredyt (jeśli nie masz gotówki na zakup mieszkania) · Zgłoś w urzędzie budowę domu jednorodzinnego · Rozpocznij budowę (jeśli urząd nie zgłosił sprzeciwu, ma na to 21 dni) · Przeprowadź odbiór budowy wraz z pełną dokumentacją · Zgłoś zakończenie budowy · Ubezpiecz nieruchomość |
· Sprawdź teren i okolicę, miejscowy plan zagospodarowana przestrzeni (dobrze wiedzieć, co planuje gmina w okolicy)
· Sprawdź, czy właściciel ma tytuł prawny nabycia nieruchomości (np. wcześniejszą umowę zakupu wybranego domu) · Sprawdź, czy dom jest wolny od meldunku, czy właściciel nie zalega z opłatami czynszu, mediów, innych · Sprawdź stan techniczny budynku (przyda się pomoc rzeczoznawcy majątkowego) · Podpisz przedwstępną umowę kupna-sprzedaży · Złóż wniosek o kredyt (jeśli nie masz gotówki na zakup mieszkania) · Podpisz umowę kupna-sprzedaży i umowę przenoszącą własność (akt notarialny) · Wnieś opłaty za ustanowienie hipoteki, podatek od czynności cywilnoprawnych oraz podatek za ustanowienie hipoteki · Złóż wniosek o wpis hipoteki do księgi wieczystej · Odbierz dom poinformuj o tym urzędy · Przepisz rachunki za media na swoje nazwisko · Ubezpiecz nieruchomość |
PODSUMOWANIE:
- Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, co wybrać: dom czy mieszkanie. Żebyś miał odpowiedź, najpierw określ swoje priorytety.
- W decyzji o zakupie własnego lokum pomocna i w sumie konieczna jest też analiza kosztów zakupu i utrzymania nieruchomości. Im bardziej szczegółowa, tym lepiej.
- Różnice występują też w formalnościach, które trzeba załatwić przy zakupie domu lub mieszkania.
Przeczytaj więcej na temat: ubezpieczenie domu i mieszkania
1 ar – ile to m2?
1 ar – ile to m2?
Księga wieczysta
Księga wieczysta
Czy ubezpieczenie nieruchomości jest obowiązkowe?
Czy ubezpieczenie nieruchomości jest obowiązkowe?
Przydomowa elektrownia wiatrowa
Przydomowa elektrownia wiatrowa
Jak zabezpieczyć mieszkanie przed wyjazdem
Jak zabezpieczyć mieszkanie przed wyjazdem
Odbiór domu
Odbiór domu
Ubezpieczenie pasieki
Ubezpieczenie pasieki