Kupno samochodu z wadami

Zakup samochodu to niemałe przedsięwzięcie. Szczególnie jeśli decydujemy się na swój pierwszy samochód, może się okazać, że nasz pojazd ma poważne wady fizyczne i prawne. Jakie uprawnienia ma kupujący w takim przypadku? Czy kupno samochodu z wadami to sytuacja bez wyjścia? Wyjaśniamy.

Uzupełnij tylko 2 pola i poznaj cenę OC/AC od razu!Poznaj cenę OC

Większość kupujących pojazd po raz pierwszy wnikliwie analizuje stan techniczny pojazdu, przejechane kilometry, a także modele dostępne w budżecie, którym dysponuje. Często jednak zdarza się, że nabywca nie zwróci uwagi na wady pojazdu. Sytuacja diametralnie zmienia się decydujemy się na kupno auta, które ma wady. Zupełnie zaś inaczej przedstawia się sytuacja, gdy okaże się, że było to kupno samochodu z wadami ukrytymi.

Kupno samochodu z wadami ukrytymi

Najpierw musimy wyjaśnić, czym tak naprawdę jest wada ukryta. Wadą ukrytą jest taka dysfunkcja pojazdu, o której osoba kupująca samochód nie została poinformowana. Jest to bardzo istotne, ponieważ wada ukryta auta powodować może, że kierowca nie będzie mógł poruszać się po drogach. Może się również zdarzyć tak, że ze względu na zatajone, niedziałające elementy samochodu jego wartość rynkowa będzie o wiele niższa niż ta, którą zapłacił kupujący.

Co pozostaje zrobić w takiej sytuacji?

Często w zapisach umownych możemy znaleźć sformułowanie, że jeśli umowa nie obejmuje określonych sytuacji, to zarówno nabywca, jak i zbywca, muszą stosować się do przepisów Kodeksu cywilnego.

Najlepiej zatem zapoznać się z Kodeksem cywilnym i zacząć od rękojmi. Już w artykule 556 przeczytamy, co następuje:

Art. 556. Rękojmia za wady fizyczne i prawne rzeczy

Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).

W związku z powyższym jeżeli przedmiot, a w tym wypadku samochód, ma wadę fizyczną, ale również prawną, to zbywca auta odpowiada za nie z tytułu rękojmi.

Czy przepisy regulują, czym tak naprawdę jest wada?

Oczywiście! Wady fizycznej nie możemy interpretować zupełnie dowolnie.

Art. 556 (1). Wada fizyczna rzeczy

• 1. Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;

2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;

3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;

4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Kupno samochodu z wadami – wprowadzenie w błąd

Jeśli decydujemy się na zakup samochodu może okazać się, że wprowadzono nas w błąd również w kwestiach formalnych, dotyczących auta . Czy w takiej sytuacji przepisy również nas chronią? Tu również Kodeks cywilny przychodzi z pomocą:

Art. 5563. Odpowiedzialność sprzedawcy wobec kupującego

Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu; w razie sprzedaży prawa sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie prawa (wada prawna).

Przepisy dotyczą rękojmi za wady fizyczne, jak i wady natury prawnej. Z tytułu rękojmi odpowiada każdy sprzedający, niezależnie od tego, czy jest osobą fizyczną, czy sprzedał pojazd jako firma. Oznacza to, że osoby profesjonalnie zajmujące się sprzedażą samochodów używanych odpowiadają za wady ukryte pojazdów właśnie z tytułu rękojmi. O ile wada fizyczna pojazdu może ujawnić się dość szybko, o tyle wada prawna może być sporym zaskoczeniem. Może się okazać, że sprzedaż w ogóle nie miała miejsca, ponieważ osoba, która przekazała nam pojazd, nie była tego uprawniona.

Może się również okazać, że samochód, mimo że fizycznie został nam przekazany, należy już do innej osoby, która jest jego właścicielem z tytułu dziedziczenia, darowizny albo też pojazd został zlicytowany przez komornika.

Kupno samochodu z wadami – status kupującego

Żeby dobrze zrozumieć przepisy i wiedzieć, jakie prawa nam przysługują w takiej sytuacji, musimy dobrze określić, jaki mamy status. Po pierwsze niezwykle istotne jest to, czy kupiliśmy pojazd jako osoba fizyczna, czyli zwykły konsument, czy też dokonaliśmy zakupu pojazdu jako przedsiębiorca, na przykład kupując auto w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki. Ma to ogromne znaczenie, ponieważ w zależności od tego, jaki mamy status, przysługują nam zupełnie inne prawa. I tak zgodne z Kodeksem cywilnym definicje te przedstawiają się następująco:

Art.  22.  [Konsument]

Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Art.  43¹.  [Przedsiębiorca]

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33¹ § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Prawo zawsze stoi najbardziej po stronie konsumenta, czyli osoby, która nie musi tak dobrze znać przepisów jak przedsiębiorca, czy właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej.

Jeżeli konsument zakupił samochód od firmy, to sprzedający zobowiązany jest również do przestrzegania Ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta.

Kiedy rękojmia ci nie pomoże?

Co oczywiste, osoba, która kupiła samochód musi się liczyć z tym, że jeżeli sprzedający poinformował ją o wadach technicznych czy prawnych pojazdu, to z takimi wadami samochód został zakupiony. Oczywiście mówimy o takiej sytuacji, w której sprzedający miał prawo do dysponowania autem w taki sposób, aby móc podpisać umowę sprzedaży.

Z tego też tytułu w większości umów, które podpisujemy w ramach zakupu samochodu, znajdują się zapisy dotyczące tego, że sprzedawca informuje, iż nie zataił żadnych wad samochodu, o których wiedział, a jednocześnie kupujący oświadcza, że osobiście zapoznał się ze stanem technicznym pojazdu i nie wnosi żadnych zastrzeżeń z tego tytułu. Najlepiej jeśli przy zakupie przygotujemy specjalne załącznik, który to określa, jakiego rodzaju ewentualne uszkodzenia ma pojazd: rysy na lakierze czy delikatne wgniecenia wymagają opisania i najlepiej również przygotować specjalną dokumentację fotograficzną, która w razie sytuacji spornych będzie stanowiła dowód, jak wyglądał pojazd w momencie zakupu.

Nie jesteśmy w stanie fotografować takich elementów pojazdu, które zwyczajnie mogą nie działać lub być popsute lub naprawione taki sposób, aby tylko maskowały faktyczną dysfunkcje pojazdu. Dlatego też warto przygotować opis lub zachować korespondencję ze sprzedawcą pojazdu. Trzeba wtedy na piśmie posiadać informacje od zbywcy, dotyczące ustalaniu stanu faktycznego, w jakim znajduje się pojazd na dzień sprzedaży.

Jeśli więc sprzedawca poinformował o wadzie osobę, która kupuje samochód, to w ramach tej wady nie odpowiada za sprzedany towar z tytułu rękojmi.

Czy sprzedający może nie odpowiadać za towar z tytułu rękojmi?

Tak. Polskie prawo przewiduje tego typu rozwiązania w ramach Kodeksu cywilnego:

Art. 558. Modyfikacja odpowiedzialności z tytułu rękojmi

• 1. Strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Jeżeli kupującym jest konsument, ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach szczególnych.
• 2. Wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym.

Z tego tytułu sprzedawca nie może zrezygnować z rękojmi, jeśli nabywcą jest osoba fizyczna, która nie prowadzi spółki czy działalności gospodarczej i zakupiła samochód jako konsument.

Jeżeli auto sprzedawane jest z firmy do firmy, czyli stronami są przedsiębiorcy, i nie ma to znaczenia, czy jest to działalność gospodarcza, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka cywilna czy cywilna, to zgodnie z przepisami mają pełną dowolność w wyłączeniu zapisów dotyczących rękojmi w umowie sprzedaży pojazdu. Wyjątkiem od tej reguły jest taka sytuacja, w której sprzedawca celowo ukrył wady pojazdu. Najczęstszą sytuacją dotyczącą tego rodzaju działań są wady prawne.

Kupno samochodu z wadami to ryzyko, które możesz ograniczyć!

Jeżeli chcesz uniknąć jakichkolwiek dyskusji na temat stanu faktycznego i fizycznego pojazdu, który chcesz zakupić, udaj się do stacji diagnostycznej, która kontroluje stan techniczny auta i co najważniejsze, opisze go w dokumencie. Jest to bardzo istotne, bo w przypadku sporów prawnych tego typu zaświadczenia mają kluczową rolę (w momencie gdy decydujemy się na udowodnienie tego, że jakieś wady zostały zatajone).

Również w przypadku osób sprzedających jest to bardzo dobre rozwiązanie, jeśli faktycznie nie ukrywają oni żadnej wady i chcą uniknąć niezręcznych okoliczności, gdy po sprzedaży nabywca zgłosi się z roszczeniami z tytułu rękojmi ze względu na zatajoną techniczną pojazdu.

Co może konsument, gdy okaże się, że kupno samochodu z wadami to jego kłopot?

Jeżeli doszło do takiej sytuacji, w której osoba fizyczna zakupiła auto używane, ale po jakimś czasie okazało się, że pojazd był uszkodzony, a o tym poważnym uszkodzeniu kupujący nie został poinformowany, ma zastosowanie następujący przepis Kodeksu cywilnego:

​​Art.  556².  Domniemanie istnienia wady fizycznej w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego przy sprzedaży konsumenckiej

Jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.

Oznacza to, że osoba fizyczna, czyli zgodnie z prawem konsument, kupujący od firmy używany pojazd, może stwierdzić, że wada została ukryta w momencie gdy nie minął rok od momentu podpisania umowy sprzedaży. W tej sytuacji to po stronie przedsiębiorcy jest wykazanie, że wada nie została ukryta, a konsument został o niej poinformowany w należyty sposób (ewentualnie wykazanie tego, że wada nie jest związana z momentem sprzedaży auta, a pojawiła się w wyniku niewłaściwej eksploatacji pojazdu). To nie konsument w tej sytuacji będzie musiał wykazać techniczne przyczynki do stwierdzenia wady ukrytej.

Jeżeli osoba fizyczna wygra taką sprawę w sądzie i okaże się, że przyznano jej rację, może zdecydować się na kilka rozwiązań przewidzianych przepisami polskiego prawa. Może złożyć oświadczenie dotyczące obniżenia ceny, które powinna była zapłacić za zakupiony pojazd. Konsument ma również prawo w takiej sytuacji do tego, aby odstąpić bezkosztowo od umowy.

Kupujący może również zażądać od przedsiębiorcy, który sprzedał mu samochód, aby naprawiał wady pojazdu i wtedy opłaty za naprawy wykonane przez warsztat samochodowy będzie musiał dokonać przedsiębiorca. Co równie istotne nowy właściciel samochodu może wymagać od sprzedającego, aby wymienił mu pojazd na taki sam, ale pozbawiony ujawnionych wad. W takiej sytuacji to po stronie konsumenta jest decyzja, którą powyższych opcji uzna za najbardziej dla siebie wygodną i z której postanowili skorzystać.

Należy jednak zauważyć, że chcąc skorzystać z możliwości obniżenia ceny lub chcąc odstąpić od umowy, konsument ma jednak pewne ograniczenia – związane są z kolejnym przepisem Kodeksu cywilnego:

Art.  560. 

• 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.
• 2. Jeżeli kupującym jest konsument, może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość rzeczy wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia.
• 3. Obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.
• 4. Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna.

Z powyższego wynika że jeżeli sprzedawca w sposób niezwłoczny usunie wadę lub wymieni, w tym wypadku pojazd na inny, taki, który nie posiada wad, to odstąpienia od umowy i obniżenie ceny nie będzie możliwe. Jeżeli jednak zdarzy się taka sytuacja, w której naprawa przedmiotu będzie po prostu niemożliwa albo też koszty naprawiania samochodu byłyby tak wysokie, że nie miałoby to sensu, aby taki pojazd naprawiać, to konsument nie może wymagać od sprzedawcy mimo wszystko remontowania auto. W takiej sytuacji byłoby to po prostu nieracjonalne i bezzasadne.

Jak długo trwa rękojmia?

Czas, przez który sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi za wady sprzedawanego towaru, czyli w tym wypadku samochodu, określone są w przepisach Kodeksu cywilnego:

Art. 568¹. 

Odpowiedzialność sprzedawcy za wady stwierdzone przed upływem przydatności rzeczy do użycia

Jeżeli określony przez sprzedawcę lub producenta termin przydatności rzeczy do użycia kończy się po upływie dwóch lat od dnia wydania rzeczy kupującemu, sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi za wady fizyczne tej rzeczy stwierdzone przed upływem tego terminu. Przepis art. 568 przedawnienie roszczeń z tytułu rękojmi §6 stosuje się.

Jeżeli osoba, która kupiła pojazd, zauważy ukryte wady pojazdu musi zgłosić się w ciągu roku od momentu stwierdzenia wady. Należy jednak wziąć pod uwagę, że jest możliwość sądowego dochodzenia swoich praw nawet po upływie tego terminu.

Należy jednak pamiętać, że w takiej sytuacji należy wykazać zatajenie przez zbywcę wad samochodu.

PODSUMOWANIE:

• Sprzedawca podpisując umowę zbycia pojazdu, bierze na siebie odpowiedzialność wobec nabywcy zarówno za wadę techniczna, czyli fizyczną pojazdu, jaki prawną. W takim wypadku stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące rękojmi.
• Osoby, które kupują pojazd jako osoby fizyczne, są bardziej chronione prawem niż ci, którzy kupują auto w ramach działalności gospodarczej lub też spółek.
• Rękojmia zgodnie z przepisami polskiego prawa obowiązuje przez 2 lata.
• Osoba, która kupiła samochód, może dochodzić swoich praw przed sądem po upływie dwóch lat tylko w sytuacji, gdy będzie w stanie udowodnić, że w momencie podpisywania umowy sprzedaży zatajono przed nią wadę auta.
• Nie można dochodzić swoich praw z tytułu rękojmi, jeżeli nabywca został poinformowany przed podpisaniem umowy o wadach samochodu.
• Oprócz wad fizycznych nabywca może dochodzić przed sądem również swoich praw z tytułu rękojmi w ramach tak zwanych wad prawnych, czyli w momencie gdy okaże się, że sprzedający nie miał prawa do zbycia auta, jak również wtedy, gdy na przykład auto zostało zajęte przez komornika.
• Jeżeli sprzedaż pojazdu odbywa się pomiędzy dwiema firmami, to mają one prawo do tego, aby w umowie określić, że wyłączają, ograniczają lub inaczej określają zasady działania rękojmi w przypadku tej umowy sprzedaży. Warto jednak pamiętać, że takiej sytuacji wykluczone są nadal tak zwane wady ukryte, które sprzedający zataił przed kupującym. Ma to również zastosowanie w przypadku zakupów pomiędzy firmami.
• Kupujący ma prawo do odstąpienia od umowy, obniżenia ceny za wcześniej kupione auto, pod warunkiem, że sprzedający nie usunie wad technicznych pojazdu lub nie wymieni towaru na inny, sprawny.

Sprawdź najszybszy kalkulator OC