Szczególna ostrożność

Prowadząc samochód musisz zachować ostrożność, a wręcz tę szczególną. Zastanawiasz się, co znaczy pojęcie „szczególna ostrożność”? I czy stosowanie się do tej zasady ma wpływ na odszkodowanie z OC lub AC? W naszym poradniku znajdziesz odpowiedzi na oba pytania.

Zachowanie w ruchu ulicznym zależy od twojej kondycji psychofizycznej, stanu pojazdu, pogody, pory roku i dnia, rodzaju i stanu drogi, innych uczestników ruchu oraz możliwych zagrożeń losowych lub stałych. O tych drugich informują np. znaki drogowe. W tak zmiennych warunkach ostrożność jest kluczowa, by zachować bezpieczeństwo i porządek na drodze. 

Szczególna ostrożność  a zwykła – co mówi Kodeks? 

Co do zasady, siadając za kierownicą, powinieneś znać przepisy ruchu drogowego, umieć prowadzić auto, być wypoczęty i skupiony tylko na jeździe. Żadnych smsów, czytania za kierownicą czy innych rozpraszaczy. Pojazd, który prowadzisz, powinien być w dobrym stanie technicznym. Jeśli robisz regularnie przeglądy i masz aktualne badanie techniczne, to nie masz się o co martwić w tym temacie (więcej o badaniach i przeglądach technicznych przeczytasz w naszym artykule: Ile kosztuje przegląd samochodu? Sprawdź! ). W sumie… nic zaskakującego. 

I o to chodzi. Takie podejście świadczy o tym, że podstawy do zachowania ostrożności na drodze masz opanowane. Kodeks Drogowy wprowadza jednak dwa pojęcia dotyczące ostrożności – zwykłą i szczególną ostrożność. (art. 3 ust.1 i art.2 ust.22 Prawa o Ruchu Drogowym). W dużym skrócie chodzi o taką jazdę, która nie zakłóca płynności ruchu i nie prowadzi do sytuacji niebezpiecznych. I o ile pojęcie ostrożności zwykłej jest dość ogólne, to szczególna ostrożność dotyczy konkretnych sytuacji. O czym za chwilę. 

Ważne: zasada zachowania ostrożności (w tym szczególnej) dotyczy wszystkich uczestników ruchu drogowego: pieszych, prowadzących pojazdy, pasażerów oraz osoby znajdujące się na drodze lub przy drodze (np. policjanci, pracownicy zarządów dróg itp.). 

Szczególna ostrożność  – konkretne sytuacje 

Sytuacje, w których powinno się zachować szczególną ostrożność, z grubsza można podzielić na dwie kategorie: te wynikające z oznaczeń na drodze i sytuacyjne. 

Czyli ostrożność szczególną zachowujesz, gdy mijasz ostrzegawczy znak drogowy oraz gdy zbliżasz się do migających na żółto sygnalizatorów. Ponadto jest szereg konkretnych przypadków na drodze, na które wskazuje Kodeks Drogowy:

• manewry takie jak: włączanie się do ruchu, zmiana kierunku lub pasa jazdy, cofanie, wyprzedzanie,
• zbliżanie się i przejeżdżanie przez przejścia dla pieszych, skrzyżowania, przejazdy kolejowe i przejazdy rowerowe, 
• przejeżdżanie obok oznakowanego przystanku, który nie znajduje się na chodniku, 
• przejeżdżanie obok autobusów szkolnych, 
• jazda obok lub za pojazdami oznaczonym literą „L”, 
• omijanie pojazdów transportujących osoby niepełnosprawne lub dzieci i młodzież,
• jazda pojazdem uprzywilejowanym lub wykonującym na drodze czynności drogowe.

Odszkodowanie z OC i AC a szczególna ostrożność 

Zachowanie szczególnej ostrożności czy ostrożności w ogóle jest przede wszystkim wymogiem prawnym. Może też być istotnym czynnikiem przy decyzji odszkodowawczej. Jeśli towarzystwo w ramach analizy zdarzenia dojdzie do wniosku, że brak szczególnej ostrożności przyczynił się do szkody, możesz mieć kłopoty. I tu uwaga: pojęcie ostrożności nie musi być tożsame z definicja w Kodeksie. W ubezpieczeniach chodzi o ostrożność należytą, która minimalizuje ryzyko wystąpienia szkody. Gdy jej brak ubezpieczyciel może odmówić wypłaty części lub całości odszkodowania z AC.  Natomiast gdy chodzi o ubezpieczenie OC, towarzystwo może zwrócić się do ciebie z regresem (wnioskiem o zwrot) części lub całości wypłaconego odszkodowania. 

Nie ma jednej zasady, według której towarzystwa podchodzą do nienależytej ostrożności. Jeśli jednak nie chcesz mieć kłopotów z odszkodowaniem pamiętaj o:

• dostosowaniu prędkości do panujących warunków (np. nie szarżuj na oblodzonej nawierzchni czy przy ograniczonej widoczności),
• zmniejszeniu prędkości i ostrożnej jeździe, gdy mijasz znaki ostrzegawcze (np. uwaga dzikie zwierzęta, nierówna nawierzchnia),
• jeździe pojazdem w dobrym stanie technicznym (pamiętaj o badaniach, ale też o dopasowanych do twojego modelu oponach).

PODSUMOWANIE:

• Zasada zachowania ostrożności, w tym ostrożności szczególnej, jest wyrażona wprost w Kodeksie Drogowym. 
• Szczególna ostrożność  oznacza zwiększoną uwagę w ruchu ulicznym i dostosowanie się do zmiennych warunków na drodze tak, by móc szybko i odpowiednio reagować. 
• Do zachowania ostrożności zobowiązani są nie tylko kierowcy, ale wszyscy uczestnicy ruchu drogowego.
• Sytuacje, w których istotna jest szczególna ostrożność, są wymienione w Prawie o ruchu drogowym. 
• Niezachowanie należytej ostrożności może być powodem odmówienia całości lub części odszkodowania z AC lub regresu z OC.