Kontrola policyjna jest jedną z nieprzewidzianych sytuacji, które mogą spotkać cię na drodze. Zatrzymanie nie zawsze oznacza wykroczenie lub przestępstwo. Co to jest kontrola drogowa? Jakie są obowiązki policjanta podczas kontroli drogowej? O tym przeczytasz dalej.
Zatrzymanie na drodze przez policję jest stresujące. Zazwyczaj z marszu zaczynasz się zastanawiać, co zrobiłeś nie tak nawet wtedy, gdy wiesz, że jechałeś zgodnie z przepisami. Dlatego warto wiedzieć, jak przebiega kontrola drogowa i jak się zachować, by zdenerwowanie było trochę mniejsze.
Czytaj także: Dokumenty podczas kontroli drogowej
Co to jest kontrola policyjna?
Podstawę prawną dla kontroli drogowej znajdziesz w Prawie o ruchu drogowym. W myśl przepisów, policjant w ramach wykonywania swoich obowiązków w zakresie czuwania nad bezpieczeństwem i porządkiem w ruchu drogowym, może zatrzymać każdego uczestnika ruchu drogowego. Niemożliwa jest jednak kontrola drogowa bez podania przyczyny, a tych może być kilka, np. gdy funkcjonariusze:
- podejrzewają popełnienie wykroczenia lub przestępstwa,
- podejrzewają, że pojazd zagraża bezpieczeństwu, bo np. jest niesprawny technicznie lub kierowca jest pod tzw. wpływem,
- wykonują czynności służbowe na miejscu zdarzenia drogowego,
- dostali zgłoszenie od innego obywatela,
- zauważyli niestandardowe zachowanie na drodze.
W praktyce oznacza to, że do kontroli drogowej możesz być zatrzymany w dowolnej chwili, pod warunkiem, że policjant podał ci powód. Nie do ciebie należy ocena, czy jest on uzasadniony. Wyjedzie to w czasie czynności prowadzonych przez funkcjonariuszy.
Gdzie policja może zatrzymać do kontroli?
Kontrola policyjna może odbyć się w dowolnym miejscu, pod warunkiem, że zatrzymanie auta nie zagraża bezpieczeństwu na drodze. Może to być nawet miejsce, w których postój auta jest zabroniony przepisami, jak np. zatoczka dla autobusów czy wysepki drogowe.
Kontrola policyjna może odbyć się także na drogach ekspresowych i autostradach. Wtedy do zatrzymania dochodzi na pasie awaryjnym lub na parkingach przy autostradzie.
Ważne: gdy policjanci stoją w miejscu, w którym postój jest zabroniony, przed kontrolą muszą włączyć „koguty”. Dodatkowo, gdy wezwanie do kontroli padło, gdy radiowóz był w ruchu, funkcjonariusze muszą się zatrzymać za kontrolowanym pojazdem.
Jak wygląda kontrola policyjna?
Kontrola policyjna ma swój ustalony przebieg, który można streścić w kilku krokach poniższych kokach.
- Policjant sygnalizuje zatrzymanie się i wskazuje Przy dobrej widoczności robi to ręką lub „lizakiem”. Natomiast kontrola policji w nocy lub przy ograniczonej widoczności wymaga użycia latarki czy innego sygnału świetlnego. Jeśli policja jest w ruchu, wtedy daje znać urządzeniem nagłaśniającym lub świetlnym.
- Po zatrzymaniu zostajesz w samochodzie (wychodzisz tylko na wezwanie policjanta). Gasisz silnik, włączasz światła awaryjne, opuszczasz szybę od swojej strony i kładziesz ręce na kierownicy.
- Policjant, który podejdzie do samochodu musi podać stopień, imię i nazwisko oraz powód zatrzymania. Jeśli jest bez munduru, powinien pokazać ci legitymację. W przypadku mundurowej kontroli takiego obowiązku nie ma, chyba że poprosisz funkcjonariusza o wylegitymowanie się. Dokumenty musi okazać w taki sposób, być przeczytał dane i mógł je spisać.
- Policjant prosi cię o prawo jazdy, dowód osobisty i rozpoczyna swoje czynności.
Dalej kontrola policyjna może mieć różny przebieg w zależności od powodów zatrzymania. Obowiązki policjanta podczas kontroli drogowej są ściśle określone. W pierwszej kolejności należą do nich legitymowanie kierowcy, kontrola trzeźwości kierowcy oraz sprawdzanie dokumentów auta.
Zgodnie z aktualnymi przepisami nie musisz wozić ze sobą dowodu rejestracyjnego oraz OC. Te dokumenty funkcjonariusz sprawdzi zdalnie w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). Policja może też sprawdzić stan techniczny auta, dlatego na wezwanie musisz zapewnić służbom dostęp do komory silnika.
Zarówno ty, jak i pasażerowi możecie być poproszeni o opuszczenie samochodu albo wejście do radiowozu. Przepisy konkretnie wskazują, kiedy możesz się liczyć z takim zaproszeniem, np. by zobaczyć nagranie, zbadać się alkomatem, zapłacić za mandat lub wysłuchać, jakie wykroczenie lub przestępstwo uznała policja.
Do wozu musisz wsiąść także wtedy, gdy jesteś pod tzw. wpływem i policja będzie transportować cię na izbę wytrzeźwień.
Pamiętaj: jeśli nie wykonasz poleceń policji, grozi ci 500 złotych mandatu.
Kontrola policyjna czasem jest rutynowa, czasem wiąże się z mandatem, gdy przekroczyłeś przepisy. Najczęściej wystawiany jest mandat kredytowy, który musisz opłacić w określonym czasie od zatrzymania. Innym rodzajem jest mandat gotówkowy (obecnie rzadko wystawiany), który powinieneś zapłacić na miejscu gotówką lub kartą.
Ważne: podczas kontroli nie musisz godzić się na test trzeźwości oraz nie musisz przyjąć mandatu. W pierwszym przypadku może to się skończyć wymogiem badań szpitalnych. W drugiej sytuacji czeka cię sądowne odwołanie od mandatu.
Czego nie może policjant podczas kontroli drogowej?
Jak widać funkcjonariusze mają szerokie uprawnienia podczas kontroli drogowej. Policjant, pod warunkiem, że jest w mundurze, może zatrzymać cię w każdym miejscu i o dowolnej porze. Inaczej jest w przypadku funkcjonariusza bez munduru – wtedy do kontroli może cię wezwać tylko w terenie zabudowanym i tylko w ciągu dnia.
Policjant nie może odmówić wylegitymowania się. Ten bez munduru musi pokazać swoje dokumenty obowiązkowo, natomiast umundurowany funkcjonariusz – na twoje wezwanie. Jeśli tego nie zrobi, możesz złożyć zażalenie na policji. Masz na to 7 dni od dnia kontroli.
PODSUMOWANIE:
- Kontrola policyjna może mieć rutynowy przebieg (sprawdzenie dokumentów twoich i wozu oraz kontrola trzeźwości). Może też wiązać się z popełnieniem wykroczenia lub przestępstwa.
- Kontrola drogowa przebiega według ustalonych przepisami zasad, których należy przestrzegać.
- Za niestosowanie się do poleceń funkcjonariuszy podczas kontroli drogowej grozi 500 złotych mandatu.
- Nie musisz wozić ze sobą dowodu rejestracyjnego i potwierdzenia ważnego OC. Obecnie funkcjonariuszu sprawdzają je zdalnie.
