Weronika Cichocka
Weronika Cichocka
Aktualizowano: 17.07.2023 Komunikacyjne
🕐 Ten artykuł przeczytasz w 9 minut.
4.7/5 - (4 votes)

Niejeden kierowca w skrytości serca marzył o tym, aby jego mandat się przedawnił. Wszak każdemu z nas zdarzyć się może popełnienie błędu, który może skutkować grzywną, a ta często bywa dość wysoka. Sprawdź, kiedy następuje przedawnienie mandatu!

<3
Uzupełnij tylko 2 pola i poznaj cenę OC/AC od razu!Poznaj cenę OC
X

Jakie są rodzaje mandatów karnych?

Zgodnie z przepisami w Polsce jest kilka rodzajów mandatów. Zgodnie z art. 98. ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia z dnia 24 sierpnia 2001 r., w postępowaniu mandatowym można nakładać grzywnę w drodze mandatu karnego.

Jednym z mandatów jest tak zwany mandat gotówkowy. Tego rodzaju dokument wystawiany jest osobie, która dokonała wykroczenia i opłacany jest na miejscu, do rąk własnych funkcjonariusza, który tę grzywnę wystawił. Ten rodzaj mandatu ma jednak pewne ograniczenia. Może on zostać nałożony jedynie wobec osób, które czasowo przebywają na terytorium naszego kraju albo też w sytuacji gdy nie posiadają stałego miejsca zamieszkania lub pobytu. Uprawomocnienia tego rodzaju mandatu następuje w chwili zapłacenia kwoty wskazanej przez funkcjonariusza.

Przeczytaj także:

Mandat za zbyt wolną jazdę

Mandat za nieprawidłowe parkowanie

W polskich przepisach mamy również tak zwany mandat kredytowany. Jest to grzywna, która nakładana jest na osoby z późniejszym terminem zapłaty. Oznacza to, że w takiej sytuacji funkcjonariusz nie otrzymuje od sprawcy wykroczenia pieniędzy, a jedynie pokwitowanie odbioru dokumentów. W przypadku tego rodzaju mandatu kierowca zostanie pouczony o tym, że ma zaledwie 7 dni od momentu przyjęcia mandatu na zapłacenie grzywny. Właściciel pojazdu w takiej sytuacji ma również prawo odmowy przyjęcia mandatu kredytowanego.

Mandat karny pozostawia również opcję wysłania go listem poleconym przy wcześniejszej zgodzie pisemnej na ten rodzaj kooperacji przez sprawcę. Podobnie jak w przypadku pism urzędowych czy sądowych, data odbioru pisma, w tym wypadku mandatu, jest dniem, od którego liczone jest 7 dni na uiszczenie grzywny.

Przepisy przewidują również mandat zaoczny. Tego rodzaju rozwiązanie stosowane jest w sytuacji gdy do wykroczenia doszło, gdy sprawca już opuścił miejsce zdarzenia, a jednocześnie to, że jestem sprawcą, jest pewne. Najczęściej dzieje się tak przy uszkodzeniach aut i gdy sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia, a w pobliżu znajdowały się na przykład kamery. Zatem identyfikacja zarówno pojazdu, jaki i osoby kierującej nim, jest absolutnie jednoznaczna.

Może też się zdarzyć tak, że mandat w trybie zaocznym znajdziemy na przykład za wycieraczką. W takiej sytuacji właścicielowi pojazdu przysługuje również 7 dni na uiszczenie opłaty od momentu wystawienia mandatu zaocznego. Jeżeli kierowca nie zdecyduje się na uiszczenie tej opłaty, sprawa kierowana jest do właściwego sądu rejonowego.

Mandat karny – wysokość opłaty

Mandaty karne mają bardzo szeroki zakres kar finansowych, które można nałożyć na kierowców. Wysokość grzywny, w ramach postępowania mandatowego, może wynosić od 20 zł do nawet 500 zł. Tu warto jednak wspomnieć, że przepisy pozostawiają możliwość łączenia kilku mandatów w jedną wspólną grzywnę, nawet do 1000 zł.

Wysokość poszczególnych kwot mandatu określona jest ściśle w załączniku do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, który powszechnie nazywany jest taryfikatorem.

Czy możesz odmówić przyjęcia mandatu?

Tak jak już wspomnieliśmy, kierowca pojazdu ma prawo odmówić przyjęcia mandatu zgodnie z artykułem 99 ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia z dnia 14 sierpnia 2001 roku.

Podstawa prawna:

Art. 99. KPSW

Odmowa przyjęcia mandatu karnego lub nieuiszczenie grzywny nałożonej mandatem zaocznym

W razie odmowy przyjęcia mandatu karnego lub nieuiszczenia w wyznaczonym terminie grzywny nałożonej mandatem zaocznym, organ, którego funkcjonariusz nałożył grzywnę, występuje do sądu z wnioskiem o ukaranie. We wniosku tym należy zaznaczyć, że obwiniony odmówił przyjęcia mandatu albo nie uiścił grzywny nałożonej mandatem zaocznym, a w miarę możności podać także przyczyny odmowy.

Zgodnie z tym przepisem, jeżeli kierujący pojazdem odmówi przyjęcia poprawnie wystawionego mandatu, a co za tym idzie, również opłacenia - w przypadku mandatu gotówkowego, wniosek kierowany jest do odpowiedniego sądu.

Uchylenie mandatu wobec kierowcy

Przepisy przewidują również, że mandaty może zostać uchylony, jeżeli czyn, za który został wystawiony nie jest zabroniony. Należy jednak pamiętać, że tego rodzaju uchylenia może nastąpić jedynie na wniosek ukaranego, a sam wniosek musi zostać złożony w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się dokumentu.

Uchylenia mandatu nie może dokonać sam funkcjonariusz ani jednostka, której podlega, może to natomiast uczynić sąd rejonowy. Szczegółowa określa to artykuł 101 ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia z dnia 24 sierpnia 2001 roku.

Ile czasu ma policja lub straż miejska na wystawienie mandatu?

Czas, który mają odpowiednie służby na wystawienie mandatu zależy od tego, w jaki sposób stwierdzono, że doszło do wykroczenia.

  1. 14 dni przysługuje wtedy gdy kierowcę przyłapano na popełnieniu wykroczenia lub zaraz po nim, a skutki jego działań było oczywiste.
  2. W przypadku gdy sprawca otrzyma mandat, na przykład za nieprawidłowe parkowanie podczas swojej nieobecności, na wystawienie mandatu przysługuje 90 dni.
  3. Jedynie w przypadku fotoradarów ustawodawca wskazał 180 dni na wystawienie mandatu za sfotografowanie nieprawidłowego działania prowadzącego pojazd mechaniczny.

Czy brak mandatu to dobra informacja?

Niestety niekoniecznie. Zgodne z przepisami, jeżeli mandat nie został nałożony w terminie przez odpowiednie służby, nie mają one już innej możliwości, jak skierować wniosek do sądu o ukaranie sprawcy. W tych sytuacjach działanie wygląda dokładnie tak, jak w chwili gdy kierujący pojazdem odmówi przyjęcia mandatu.

Warto pamiętać, że kary finansowe, które ma prawo nakładać sąd, mogą być znacznie wyższe, nawet  do 5000 zł. Jeżeli zaś sprawa trafiła do sądu z powodu tego, że mandat nie został wystawiony w terminie przez funkcjonariuszy czy odpowiednie służby, sąd stara się zazwyczaj utrzymywać stawki najbliższe tym skazanym w taryfikatorze, aby nie obarczać kierowcy dodatkowymi kosztami.

Przedawnienie mandatu – wykroczenie

Zgodnie z przepisami wykroczenia przedawniają się po roku od ich popełnienia. Okres ten wydłuża się do lat dwóch, jeśli przed upływem wyżej wymienionego roku zostało wszczęte postępowanie.

Przedawnienie mandatu to dla wielu kierowców wręcz marzenie, ponieważ nie będą musieli płacić nałożonej kary. Przedawnienie mandatu następuje dopiero po trzech latach. Do tego czasu funkcjonariusze mają prawo do egzekwowania długu, czy to za pomocą urzędu skarbowego, czy też komornika.

Przedawnienie mandatu – podstawa prawna:

 Art. 45. Kodeks Wykroczeń

Przedawnienie karalności wykroczenia

  • 1. Karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok; jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu.
  • 2. W razie uchylenia prawomocnego rozstrzygnięcia, przedawnienie biegnie od daty uchylenia rozstrzygnięcia.
  • 2a. W wypadku wszczęcia postępowania mediacyjnego czasu jego trwania nie wlicza się do okresu przedawnienia.
  • 3. Orzeczona kara lub środek karny nie podlega wykonaniu, jeżeli od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia upłynęły 3 lata.

Jak widać z powyższych przepisów istotnym jest moment uprawomocnienia się mandatu karnego, a ten zaś związany jest z rodzajem mandatu nałożonego przez funkcjonariusza. Po trzech latach postępowanie egzekucyjne powinna zostać umorzone. Warto również wiedzieć, że przedawnienie mandatu nie dotyczy na przykład płatnego parkowania. Przedawnienie mandatu w takim wypadku nastąpi dopiero po 5 latach od końca roku kalendarzowego, w którym grzywna powinna zostać zapłacona. Przedawnienie mandatu, w tym wypadku, określane jest przez inne przepisy.

PODSUMOWANIE:

  • W Polsce występują 3 rodzaje mandatów: gotówkowy, kredytowany oraz zaoczny.
  • Przedawnienie mandatu występuje gdy od jego popełnienia minął rok i nie zostało wszczęte postępowanie lub po dwóch latach od zakończenia postępowania.
  • Kwoty należne za mandaty mogą być egzekwowane przez urząd skarbowy, jak również komorników.
  • Kara zostaje umorzona w momencie gdy od daty uprawomocnienia się mandatu minęły 3 lata.
  • Przedawnienie mandatu w przypadku opłat za parkowanie następuje po pięciu latach od zakończenia roku kalendarzowego, w którym zostały wystawione. W tym zakresie zadziałają inne przepisy.
  • W przypadku odmowy przyjęcia mandatu sprawa kierowana jest do właściwego sądu rejonowego.

Weronika Cichocka
Weronika Cichocka

Dziennikarka z wieloletnim doświadczeniem. Od lat pisząca o ubezpieczeniach, ekonomii i zdrowiu. Specjalista ds. PR i marketingu internetowego.

Dołącz do dyskusji

  • apap pisze:

    180 dni???

  • Sylwia pisze:

    Witam,czy za kradzieże w sklepie mandaty się przedawniają?Czy jeśli jest sprawa za wykroczenie z 2017 roku to jest już przedawniona?

  • Ruslan pisze:

    Dziś 23/04/2024 dostałem wezwanie do zapłaty za przekroczony czas parkowania który był 30/01/2023. Czy to nie jest już przedawnione?

Budowa DK9
Budowa DK9 Autor Weronika Cichocka Komunikacyjne
GDDKiA zapowiedziała budowę nowego odcinka drogi krajowej DK9, który będzie kluczowym elementem poprawy ruchu na osi północ-południe w okolicach Rzeszowa. Ten imponujący fragment trasy rozciągnie się na 60 kilometrów, stanowiąc znaczący krok w ułatwieniu podróży dla kierowców w tym...
Czytaj dalej
Które auta mogą jeździć na E10
Które auta mogą jeździć na E10? Autor Weronika Cichocka Komunikacyjne
Od 1 stycznia 2024 roku, polskie stacje paliw wprowadzają rewolucyjną zmianę - benzynę silnikową 95-oktanową zawierającą do 10% biokomponentów, znaną jako E10. Ta przełomowa inicjatywa zastąpi obecną benzynę E5 o tej samej liczbie oktanowej. Co to oznacza dla kierowców i jak wpłynie...
Czytaj dalej