Wada wzroku a prawo jazdy – jak wygląda to od strony prawnej? Szkła kontaktowe i okulary – jak widzą to polskie przepisy? Okazuje się, że według ustawy nie jest to samo. Jedna wada, a kilka ograniczeń? Wszystko widać jak na dłoni w dokumentach.
Z tego artykułu dowiesz się...
Prawo jazdy a wada wzroku – na ile lat prawko?
Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że osoby, które posiadają wadę wzroku, muszą się liczyć z terminowym prawem jazdy, które nie może być wydane na okres dłuższy niż 15 lat. Dodatkowo te osoby, które posiadają krótkowzroczność oraz nadwzroczność mają prawo jazdy wydawane jedynie na okres lat 10. W zależności od powagi wady i tego, czy mało na tendencję do szybkiego pogłębiania się, czy kierowca posiada astygmatyzm lub inne choroby wzroku, prawo jazdy może być wydane na 5 lub nawet na okres krótszy.
W takiej sytuacji kierowca ma obowiązek sprawdzania aktualnej wady wzroku u lekarza, który posiada stosowne uprawnienia do wystawienia dokumentu koniecznego do przedłużenia prawa jazdy. W takiej sytuacji w ramach badania okulistycznego uzupełniona jest dokumentacja medyczna. Określana jest tam zarówno wada wzroku, jak również to, czy i kiedy należy badać wzrok.
Wada wzroku a prawo jazdy – kody
Z punktu widzenia urzędnika wydającego dokument prawa jazdy najważniejszym elementem jest nie tyle opis, co tak zwany kod ograniczenia. Jest to szereg cyfr, który wskazuje jakiego rodzaju pomoc podczas prowadzenia pojazdu, w postaci okularach/soczewek lub innych, powinien posiadać kierowca. W swoim prawie jazdy, jeśli już je posiadasz, informacje na ten temat znajdziesz w rubryce 12. na rewersie prawa jazdy. Jest to o tyle istotne, że kody dotyczący okularów i soczewek są różne i tylko jeden (inny) kod oznacza okulary lub soczewki kontaktowe. I tak:
- 01 oznacza okulary,
- 02 oznacza soczewki kontaktowe,
- 03 oznacza szkła ochronne,
- 04 oznacza szkło matowe,
- 05 oznacza przepaskę na oko,
- 06 oznacza okulary lub soczewki kontaktowe,
- 07 oznacza indywidualną korektę lub specjalistyczna ochronę wzroku.
Warto dopilnować, aby lekarz badający wzrok prawidłowo zakreślił najczęściej opcje między 0.01, 01.0 2 lub 01.06. Jeżeli z punktu widzenia wady wzroku z punktu widzenia bezpieczeństwa na drodze nie ma znaczenia, czy prowadzący pojazd jedzie w okularach lub soczewkach kontaktowych, dopilnuj, aby zostało to doprecyzowane w dokumentacji.
Jest to bardzo istotne, ponieważ podczas kontroli na drodze, jeżeli w polu 12. znajduje się opis 01.01, a my prowadzimy w soczewkach, możemy narazić się na mandat w wysokości 1 500 zł.
Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ kod dotyczy wyłącznie okularów i nie jest oznaczana wymienność na przykład na soczewki. Jeżeli posiadamy prawo jazdy, w którym oznaczenie dotyczy wyłącznie soczewek kontaktowych lub najczęściej – okularów, a możemy zarówno prowadzić w okularach, jak i w soczewkach kontaktowych, należy zgłosić się do odpowiedniego lekarza, przygotować dokument, a następnie udać się do wydziału komunikacji z informacją o sprostowaniu i zmianie informacji oraz wnioskiem o wydanie nowego prawa jazdy.
Wada wzroku a prawo jazdy – jazda bez uprawnień?
Dlaczego zapłacisz aż 1 500 zł jeśli jedziesz w soczewkach, a w prawie jazdy masz oznaczenie na okulary? Wszystko wynika z przepisów Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń Art. 94. Prowadzenie pojazdu bez uprawnień lub prowadzenie pojazdu niedopuszczonego do ruchu
1. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 złotych.
1a. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd inny niż mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze nagany albo karze grzywny do 1500 złotych.
Wada wzroku a prawo jazdy – badanie wzroku kierowcy – daltonizm
Podczas badania wykonywanego przez okulistę sprawdzane jest prawidłowe widzenie barw, w tym sprawdzany jest również daltonizm. Daltonizm jest taką wadą wzroku, która nie daje możliwości na to, aby rozróżniać kolory. Co ciekawe daltoniści bardzo często nie wiedzą o tym, że mają taką wadę, ponieważ dla nich (z ich punktu widzenia) sposób, w jaki widzą świat jest jednym, jaki znają. Dlatego często o swojej wadzie dowiadują się dopiero od lekarza specjalisty.
Niemniej jednak zgodnie z polskimi przepisami brak widzenia barw nie jest przeciwwskazaniem do tego, aby móc prowadzić samochód w ramach kategorii A oraz kategorii B. Badanie na daltonizm jest bardzo proste, ponieważ specjalista pokazuje kolorowe tablice, na których można odczytać cyfry lub rysunki. Daltoniści nie są w stanie w sposób prawidłowe odczytać znaków graficznych znajdujących się przed nimi.
Większość osób, które posiadają wadę wzroku taką jak daltonizm, nie rozróżnia tylko niektórych barw. Najczęściej jest to kolor zielony, który mylony jest z czerwonym. Zdarza się też daltonizm koloru czerwonego, zielonego, a najrzadziej niebieskiego. W przypadku daltonizmów różnego rodzaju osoba z tego rodzaju wadą widzi dwukolorowo, a rzadziej jednokolorowo. Niemniej jednak dla tych osób polskie prawo nie przewiduje żadnych dodatkowych rozwiązań.
Osoby, które chcą zostać kierowcą zawodowym w kategoriami w prawie jazdy C oraz D muszą udowodnić, że prawidłowo rozróżniają barwy: czerwoną, żółtą i zieloną.
Duża wada wzroku a prawo jazdy i badanie wzroku kierowcy
Najczęściej, w przypadku dużych wad wzroku, kierowca musi się spodziewać wydania prawa jazdy na okres lat 5 i badania wzroku w zakresie określonej wady. Po takim badaniu należy przedstawić zaświadczenie od lekarza do wydziału komunikacji. Większość wad wzroku nie stanowi przeciwwskazania do prowadzenia pojazdów.
Również osoby, które widzą na jedno oko, mają możliwość prowadzenia pojazdów mechanicznych, jeśli ostrość wzroku i pole widzenia oka sprawnego mieszczą się w określonych przez lekarza w granicach i od powstania jednowzroczności minęło co najmniej pół roku.
Wada wzroku a prawo jazdy – jakie inne wady przewidują przepisy?
Poniższe kody wad znajdują się w rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie wzorów dokumentów potwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (załącznik 1):
02 – wymagana korekta słuchu:
03 — wymagane używanie protez narządu ruchu podczas jazdy:
05.01 – jazda tylko przy świetle dziennym,
05.04 — jazda z prędkością nie większą niż narzucona,
05.03 – jazda bez pasażerów,
05.05 — jazda tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy,
05.06 — bez prawa ciągnięcia przyczepy,
05.07 – bez prawa jazdy po autostradach,
05.08 – zakaz spożywania alkoholu,
10 — wymagane modyfikacje w układzie zmiany biegów:
15 — wymagana modyfikacja sprzęgła:
20 — wymagane modyfikacje w układzie hamulcowym:
25 — wymagane modyfikacje w układzie przyspieszenia:
30 — wymagane modyfikacje układów hamowania i przyspieszenia:
35 — wymagane modyfikacje urządzeń sterowania,
40 — wymagane modyfikacje w układzie kierowniczym:
42 — wymagane modyfikacje lusterek:
43 — wymagane modyfikacje fotela kierowcy:
44 — wymagane modyfikacje motocykli:
45 — wyłącznie motocykle z koszem,
50 – dla określonego pojazdu/nadwozia,
51 – dla określonego pojazdu/tablicy rejestracyjnej,
70 — wymiana prawa jazdy wydanego za granicą,
71 – wtórnik prawa jazdy,
72 — ograniczenie kategorii A do kategorii A1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
73 — ograniczenie kategorii B do kategorii B1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
74 — ograniczenie kategorii C do kategorii C1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
75 — ograniczenie kategorii D do kategorii D1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
76 — ograniczenie kategorii C+E do kategorii C1+E w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
77 — ograniczenie kategorii D+E do kategorii D1+E w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
78 – wyłącznie pojazdy z automatyczną skrzynią biegów,
101 — wymagane dodatkowe oznakowanie pojazdu,
102 — wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii C bez posiadania kategorii B prawa jazdy,
103 — wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii D bez posiadania kategorii B prawa jazdy,
104 — wymiana prawa jazdy kategorii M, z ograniczeniem do kierowania tylko pojazdami wolnobieżnymi,
105 — wymiana prawa jazdy kategorii trolejbusowej, z ograniczeniem do kierowania tylko trolejbusami;
106 — zakaz w zakresie kategorii B prawa jazdy przy posiadaniu kategorii C1, C, D1 lub D prawa jazdy,
107 — wymagane dostosowanie pojazdu do rodzaju schorzenia.
Jak dbać o wzrok kierowcy?
Zdrowie wzroku jest kluczowe dla każdego kierowcy, dlatego warto dbać o jego kondycję poprzez regularne wizyty u okulisty – najlepiej przynajmniej raz na rok. Badania pozwalają wykryć wczesne symptomy wad wzroku lub chorób oczu, co umożliwia szybkie podjęcie leczenia lub korekcji. Jeśli okulista zaleci noszenie okularów lub soczewek, ważne jest, aby stosować je regularnie podczas jazdy.
Kierowcy powinni także unikać nadmiernego zmęczenia oczu, szczególnie w sytuacjach wymagających intensywnego korzystania z ekranów. Regularne przerwy, szczególnie przy pracy przy komputerze, pomogą zapobiegać przemęczeniu wzroku, które może obniżać koncentrację i refleks za kierownicą.
Konsekwencje braku odpowiedniej korekcji wzroku
Nieodpowiednia korekcja wzroku lub jej brak mogą prowadzić do poważnych zagrożeń na drodze. Kierowca z niewyraźnym widzeniem ma ograniczone możliwości dostrzeżenia ważnych szczegółów, takich jak znaki drogowe, piesi czy sygnalizacja świetlna, co zwiększa ryzyko wypadku. Niewłaściwy wzrok wpływa także na ocenę odległości i szybkości, co jest kluczowe przy manewrach wyprzedzania lub hamowania.
Poza zagrożeniami dla bezpieczeństwa, brak odpowiedniej korekcji wzroku może mieć konsekwencje prawne – jeśli policja stwierdzi, że kierowca nie stosuje zaleconych okularów czy soczewek, może on zostać ukarany mandatem, a w razie wypadku ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania.
PODSUMOWANIE:
- Rodzaj wady wzroku określany jest poprzez badanie lekarskie przed wydaniem prawa jazdy.
- Rodzaj korekty wzroku określony jest w polu 12. prawa jazdy.
- Warto zwrócić uwagę, czy lekarz specjalista określił, że możemy prowadzić pojazd tylko w soczewkach, tylko w okularach lub w soczewkach albo okularach. W zależności od kodu, gdy nie poruszamy się z określonym w nich wsparcie wzroku, możemy otrzymać mandat za jazdę bez uprawnień w wysokości 1 500 zł.
Przeczytaj więcej na temat: prawo jazdy
Nagrania egzaminów na prawo jazdy.
Nagrania egzaminów na prawo jazdy.
Badania dla kierowców seniorów
Badania dla kierowców seniorów
Test percepcji zagrożeń
Test percepcji zagrożeń
mObywatel – prawo jazdy
mObywatel – prawo jazdy
Jak złożyć wniosek o prawo jazdy?
Jak złożyć wniosek o prawo jazdy?
Zmiany w egzaminach na prawo jazdy:
Zmiany w egzaminach na prawo jazdy:
Nowe technologie i metody szkolenia kierowców
Nowe technologie i metody szkolenia kierowców