Wymiana prawa jazdy

Czasy, kiedy prawo jazdy było w Polsce wydawane bezterminowo, minęły bezpowrotnie. Maksymalny okres, na jaki wydawany jest aktualnie dokument wynosi 15 lat. Co więcej, liczne transformacje w tym temacie, nałożyły także obowiązek wymiany prawa jazdy nawet u tych kierowców, których dokument wydany był “na zawsze”. Kogo dokładnie obowiązuje wymiana prawa jazdy i kiedy jest ona konieczna?

Uzupełnij tylko 2 pola i poznaj cenę OC/AC od razu!Poznaj cenę OC

Jeszcze przed kilkoma laty kierowcy mogli liczyć na prawo jazdy, które wydane byłoby bezterminowo. Inaczej było jedynie w przypadku tych kierowców, u których na przykład stan zdrowia nie pozwalałby na przyznanie bezterminowych uprawnień. Przeszkodą w ich uzyskaniu mogła być chociaż wada wzroku i konieczność regularnych badań.

Czasy się jednak zmieniają i zmianie ulegają także przepisy. Warto zatem być na bieżąco i wiedzieć, kiedy obowiązkowa staje się wymiana prawa jazdy, kto musi o niej pamiętać i jaka jest wartość dokumentu, którego termin ważności już upłynął.

Wymiana prawa jazdy a zmiana przepisów 

W przypadku osób, które otrzymały dokument uprawniający do kierowania pojazdem przed 2013 rokiem do dziś pokutuje przekonanie, że ważność prawa jazdy jest bezterminowa. Niestety właśnie w 2013 roku zmieniły się przepisy, które od tej pory obligują do zmiany dokumentu każdego kierowcę – co ważne – także tego, który miał dokument wydany bezterminowo. Jest to podyktowane chociażby potrzebą ujednolicenia wyglądu wszystkich dokumentów. 

Dlaczego? Otóż od 4 marca 2019 roku urzędy korzystają z nowego blankietu prawa jazdy, na którym nie ma miejsca na adres zamieszkania kierowcy. Zatem nawet ci kierowcy, którzy dysponują bezterminowym dokumentem uprawniającym do kierowania pojazdami, będą musieli złożyć wniosek o jego wymianę prawa jazdy. Dobra wiadomość jest natomiast taka, że nie muszą się oni spieszyć. Wymiana prawa jazdy dla nich będzie odbywać się dopiero w latach 2028-2033.

W praktyce oznacza to jeszcze jedną istotną zmianę. Otrzymany wówczas dokument będzie miał maksymalną datę ważności wynoszącą 15 lat, bo właśnie tyle wynosi aktualnie czas, na jaki wydawany jest dokument uprawniający do prowadzenia pojazdów. W szczególnych przypadkach, np. u osób z wadami wzroku, okres ten może być skrócony nawet do 5 lat.

Kiedy wymiana prawa jazdy jest niezbędna?

Pocieszający jest fakt, że odnowienie prawa jazdy w przyszłości będzie czekać wszystkich kierowców. Co jednak najważniejsze – nie wszyscy mają aż tyle czasu na wymianę dokumentu. W niektórych przypadkach wymiana prawa jazdy okaże się konieczna już teraz. Kto musi pamiętać o wymianie dokumentu? 

Z wymianą prawa jazdy nie mogą zwlekać osoby, których dokument stracił termin ważności lub kiedy minął termin ważności konkretnej kategorii prawa jazdy. Wniosek o nowy dokument muszą złożyć także kobiety po ślubie, które przyjęły nazwisko męża. Wcześniej podobny obowiązek nałożony był także na osoby, które zmieniły adres zameldowania, jednak na nowym wzorze prawa jazda ten nie widnieje w ogóle. Nie musimy chyba przypominać, że wyrobienie dokumentu jest konieczne także w momencie zgubienia lub zniszczenia prawa jazdy, prawda? 

Reasumując – wymiana prawa jazdy jest konieczna w przypadku: 

• zmiany nazwiska (nawet jeśli dokument wydany był bezterminowo),
• zbliżającego się końca ważności dokumentu, na jaki prawo jazdy zostało wydane,
• zgubienia dokumentu. 

Ile trwa wymiana prawa jazdy?

A ile czasu trwa taka przyjemność? Jak długo będziemy czekać na wymianę prawa jazdy? We wszystkich wspomnianych wyżej przypadkach, na złożenie wniosku i wymianę prawa jazdy mamy dokładnie 30 dni. Na odebranie gotowego dokumentu poczekamy do 9 dni od momentu złożenia dokumentów w urzędzie.

Jakie dokumenty są potrzebne do wymiany prawa jazdy?

Wiemy już kto i kiedy jest zobligowany do wymiany prawa jazdy. Pozostaje zatem złożyć odpowiedni wniosek, komplet dokumentów i czekać na nowy “plastik”. Zanim jednak udamy się do odpowiedniego urzędu, warto wiedzieć, jakie dokumenty będą nam potrzebne. Podstawą jest oczywiście wniosek o wymianę prawa jazdy, który możemy otrzymać jest w odpowiednim urzędzie, ale też w Internecie na stronie obywatel.gov.pl. 

Wraz z wypełnionym wnioskiem należy złożyć także:

• orzeczenie lekarskie,
• aktualne zdjęcie o wymiarach 35×45 mm,
• kserokopię dotychczasowego prawa jazdy,
• potwierdzenie wniesienia opłaty za prawo jazdy.

Pamiętajmy także, że podczas wymiany prawa jazdy i składaniu wniosku konieczne będzie okazanie dowodu tożsamości, czyli dowodu osobistego lub paszportu.

Wymiana prawa jazdy i wszystkie formalności nie zabiorą nam dużo czasu. Ze złożeniem wniosku nie ma jednak co zwlekać, ponieważ w przeciwnym wypadku narażamy się na różne konsekwencje, o których więcej będzie za chwilę.

Wymiana prawa jazdy. Gdzie należy złożyć wniosek?

Komplet potrzebnych do wymiany prawa jazdy dokumentów możemy złożyć w urzędzie osobiście lub przesłać je pocztą. Pytanie tylko – gdzie wymiana prawa jazdy jest możliwa? Każdy kierowca ma trzy możliwości. Wymiana prawa jazdy możliwa jest:

• w urzędzie miasta (w przypadku miasta na prawach powiatu),
• w urzędzie dzielnicy,
• w starostwie powiatowym. 

We wniosku także należy zaznaczyć, czy chcemy odebrać gotowy dokument osobiście czy otrzymać go pocztą. W uzasadnionych sytuacjach wszelkie formalności związane z wymianą prawa jazdy mogą być załatwione przez pełnomocnika. Nowy dokument będzie gotowy do odbioru w terminie do 9 dni roboczych.

Ile kosztuje wymiana prawa jazdy?

Każdy kierowca odnawiający czy wyrabiający prawo jazdy musi liczyć się z pewnymi wydatkami. Tak – wymiana prawa jazdy jest odpłatna! Co prawda opłata za wymianę jest stała i wynosi dokładnie 100,50 złotych, jednak z większymi wydatkami muszą liczyć się osoby, które zobligowane są na przykład do odnowienia badań lekarskich. Wówczas taka przyjemność może kosztować nas nawet ponad 350 złotych. 

Szczegóły dotyczące kosztów, z jakimi wiąże się prawo jazdy opisaliśmy w artykule „Ile kosztuje prawo jazdy?”.

Podsumowując – jeśli kierowca do wymiany prawa jazdy potrzebuje badań lekarskich, jego wydatki wyglądają następująco:

• 100,50 zł za wydanie nowego prawa jazdy,
• około 30 za wykonanie zdjęcia,
• 200 zł za badanie lekarskie (kwota jest stała niezależnie od rodzaju specjalisty i została ustalona w rozporządzeniu Ministra Zdrowia).

Zliczając wszystkie te koszty, wyjdzie nam całkiem pokaźna sumka. W nieciekawej sytuacji będą kierowcy, którzy z powodów zdrowotnych muszą odnawiać dokument relatywnie często. Co więcej, jeśli na przykład przy odbiorze dokumentu chcielibyśmy skorzystać z pomocy pełnomocnika, dochodzi do tego jeszcze kolejne 17 zł.

Mniej za wymianę prawa jazdy zapłacą kierowcy, którzy zmienili jedynie nazwisko – ich koszt wymiany dokumentu uprawniającego do kierowania pojazdami zamknie się wówczas w ok. 150 zł.

Opłaty za wymianę prawa jazdy można dokonać przelewem lub na miejscu w kasie urzędu.

Koniec ważności prawa jazdy: co robić?

Mało prawdopodobne jest, żeby kierowca nie był świadomy zmiany przepisów i tego, że już niedługo jego obowiązkiem będzie wymiana prawa jazdy. Jednak jak już wspominaliśmy – na to ma jeszcze trochę czasu. Co jednak w przypadku kierowcy, który musiał wymienić dokument, a tego nie zrobił? Co w momencie, gdy termin naszego dokumentu upłynął jakiś czas temu? Z jakimi karami muszą liczyć się osoby, które po zmianie nazwiska nie dopełniły obowiązku wymiany prawa jazdy?

Może się wydawać, że koniec ważności prawa jazdy nie będzie aż takim problemem. W rzeczywistości jednak może on przysporzyć nieco kłopotów. Kierowca, który będzie prowadził samochód w momencie, gdy jego prawo jazdy straciło ważność, w przypadku kontroli może być potraktowany jako kierowca nie posiadający uprawnień. Jakieś konsekwencje? Jak najbardziej! I to całkiem dotkliwe! W pierwszej kolejności kierowca, którego prawo jazdy straciło ważność zostanie ukarany mandatem karnym.

Wysokość takiej kary może sięgać – niebagatela – nawet 500 złotych. Właśnie tyle za brak wymiany prawa jazdy dostanie kierowca w przypadku prowadzenia pojazdu silnikowego. Nieco mniej, bo 200 złotych to kara, jaka będzie należała się kierowcy motoroweru i czterokołowca lekkiego.

A co jeśli rzeczywiście straciliśmy uprawnienia do kierowania samochodem? O tym piszemy w artykule „Za co grozi utrata prawa jazdy?”.

Zgubione prawo jazdy: co robić?

Przez nieuwagę i roztargnienie możesz stracić prawo jazdy. Nie dlatego, że zostanie Ci odebrane, a dlatego, że je po prostu zgubisz. Wiesz już, że w sytuacji, gdy nie masz prawa jazdy, w świetle prawa nie masz uprawnienia do kierowania pojazdami. Czym prędzej musisz więc postarać się o nowy dokument. Jeśli zgubisz lub zniszczysz prawo jazdy, możesz otrzymać tak zwany wtórnik dokumentu, który będzie zawierał takie same dane. 

Warto wiedzieć, że co do zasady, zgubienia prawa jazdy nie trzeba zgłaszać na policję. Inaczej jest w przypadku kradzieży – wówczas poinformowanie policji będzie niezbędne. Niemniej, w każdym przypadku warto jednak zastrzec dokument w banku. Dlaczego? W wielu instytucjach okazanie prawa jazdy wystarczy do tego, aby wziąć chociażby pożyczkę. A chyba nikt oprócz kosztów związanych z wyrobieniem wtórnika dokumentu, nie chciałby spłacać pożyczki zaciągniętej na swoje nazwisko, prawda?

Pozostaje Ci zatem złożenie wniosku o wydanie duplikatu dokumentu. Jak to zrobić? Opcje są dwie – wniosek możesz złożyć w swoim Wydziale Komunikacji lub za pomocą internetowej platformy ePUAP. W dokumencie musisz podać parę niezbędnych informacji, takich jak: imię i nazwisko, miejsce urodzenia, numer PESEL czy obywatelstwo. Konieczne będzie złożenie oświadczenia, w którym opiszesz, w jakich okolicznościach doszło do utraty dokumentu.

Do kompletu musisz dołączyć też swoje zdjęcie odpowiadające standardom fotografii do dokumentów. Z formalności to prawie wszystko… Prawie, bowiem zostaje jeszcze uiszczenie opłaty o wydanie prawa jazdy, w kwocie 100,50 złotych. Czas oczekiwania na wydanie wtórnika prawa jazdy wynosi do 9 tygodni, a odebrać możesz go osobiście lub za pośrednictwem pełnomocnika. Pamiętaj, że w tym czasie nie możesz legalnie prowadzić pojazdów! 

Wymiana prawa jazdy dla osób z zagranicy

Obcokrajowcy, którzy osiedlają się w Polsce lub przebywają na jej terenie przez dłuższy czas, mogą wymienić swoje zagraniczne prawo jazdy na polski dokument. Procedura wymiany zależy przede wszystkim od kraju, w którym prawo jazdy zostało wydane, oraz od tego, czy dany kraj należy do Unii Europejskiej (UE), czy też nie.

Procedura uznawania prawa jazdy uzyskanego w krajach UE

Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej mogą poruszać się po Polsce na podstawie swojego zagranicznego prawa jazdy bez konieczności jego wymiany. Prawo jazdy wydane w krajach UE jest automatycznie uznawane na terenie Polski, pod warunkiem, że jest ono ważne. Niemniej jednak, jeśli osoba zamierza na stałe osiedlić się w Polsce, może zdecydować się na wymianę swojego dokumentu na polskie prawo jazdy. W takim przypadku procedura jest stosunkowo prosta i nie wymaga zdawania dodatkowego egzaminu.

Aby wymienić prawo jazdy z kraju UE, obcokrajowiec musi złożyć wniosek w lokalnym urzędzie komunikacji, przedstawić aktualne prawo jazdy, ważny dokument tożsamości oraz zdjęcie. Proces ten jest formalnością i zazwyczaj nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi warunkami.

Procedura uznawania prawa jazdy uzyskanego poza UE

W przypadku osób, które uzyskały prawo jazdy poza Unią Europejską, wymiana dokumentu na polski może być bardziej złożona. Polska uznaje niektóre prawa jazdy wydane w krajach spoza UE, jednak w wielu przypadkach konieczne jest przejście procedury egzaminacyjnej.

Aby wymienić prawo jazdy spoza UE, należy:

1. Złożyć wniosek o wymianę prawa jazdy w urzędzie komunikacji.
2. Przedstawić oryginał zagranicznego prawa jazdy wraz z jego tłumaczeniem przysięgłym na język polski.
3. Złożyć dokument tożsamości oraz zdjęcie.
4. W niektórych przypadkach konieczne jest zaliczenie części teoretycznej egzaminu na prawo jazdy w Polsce, aby potwierdzić znajomość przepisów drogowych obowiązujących w kraju.

Decyzja o uznaniu zagranicznego prawa jazdy i konieczności zdawania egzaminu teoretycznego zależy od kraju, w którym dokument został wydany, a także od obowiązujących umów międzynarodowych.

Ważność międzynarodowego prawa jazdy

Osoby posiadające międzynarodowe prawo jazdy (International Driving Permit, IDP) mogą również prowadzić pojazdy na terenie Polski, jednak dokument ten musi być ważny i towarzyszyć oryginalnemu prawu jazdy. Międzynarodowe prawo jazdy ma charakter tymczasowy i zazwyczaj jest uznawane przez okres do 6 miesięcy od momentu osiedlenia się w Polsce.

Wymiana prawa jazdy w Polsce, zarówno dla obywateli UE, jak i spoza niej, jest procedurą, której warto się poddać, szczególnie jeśli planowane jest długoterminowe zamieszkanie w kraju.

Międzynarodowe prawo jazdy: jak je otrzymać?

Zamierzasz podróżować samochodem po kraju spoza Unii Europejskiej? Planujesz wycieczkę objazdową, która obejmuje nie tylko państwa europejskie? Przed taką podróżą musisz pamiętać o jednym – niezbędne okaże się międzynarodowe prawo jazdy. Jest to dokument, który uprawnia Cię do kierowania pojazdami poza krajami Unii Europejskiej. 

Międzynarodowe prawo jazdy może otrzymać każdy kierowca, który posiada polskie ważne prawo jazdy. Wniosek o wydanie takiego dokumentu należy pobrać ze strony GOV lub odebrać w urzędzie. Co ważne, we wniosku będziesz musiał wskazać jeden z dwóch wzorów prawa jazdy – jeden przeznaczony jest dla państw, które są stronami Konwencji Genewskiej, a drugi Konwencji Wiedeńskiej. Dlatego przed złożeniem wniosku warto sprawdzić, pod który dokument podlega państwo, które jest celem Twojej podróży.

Do wniosku musisz dołączyć swoje zdjęcie oraz kserokopię krajowego prawa jazdy. W urzędzie będziesz musiał także okazać oryginał oraz wnieść opłatę za wydanie międzynarodowego dokumentu. Przyjemność ta wiąże się z kosztem w wysokości 35,50 złotych, a czas oczekiwania na odbiór nie przekracza z reguły 3 dni roboczych. Jeśli kierowca złoży wniosek o wydanie dokumentów zgodnie z Konwencją Genewską i Wiedeńską, wówczas opłata wyniesie 71 złotych. 

Choć zdarza się to bardzo rzadko, urzędnik może odmówić Ci wydania prawa jazdy międzynarodowego. W takiej sytuacji, w terminie 14 dni od otrzymania decyzji, możesz odwołać się do samorządowego kolegium odwoławczego. 

Wymiana prawa jazdy a badanie lekarskie

Podczas wymiany bezterminowych praw jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E oraz T nie ma konieczności przeprowadzania dodatkowych badań, chyba że dokument został wydany na określony czas z powodu problemów zdrowotnych.

Natomiast osoby posiadające prawo jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E będą musiały przejść badania lekarskie. W takim przypadku prawo jazdy jest ważne przez 5 lat i wymaga regularnego odnawiania co pięć lat.

Podczas badania lekarskiego na prawo jazdy lekarz ocenia głównie wzrok, słuch, ciśnienie oraz poziom cukru we krwi. Kierowca musi także wypełnić formularz dotyczący historii chorób, wypadków, zaburzeń psychicznych oraz ewentualnych problemów z alkoholem.

Najczęściej zadawane pytania

Czy muszę zdawać egzamin na prawo jazdy, jeśli chcę wymienić zagraniczne prawo jazdy na polskie?

W przypadku wymiany prawa jazdy z kraju Unii Europejskiej nie ma konieczności zdawania egzaminu. Dla obywateli spoza UE w niektórych przypadkach wymagane jest zaliczenie egzaminu teoretycznego, aby potwierdzić znajomość polskich przepisów ruchu drogowego. To zależy od kraju, w którym dokument został wydany i od obowiązujących umów międzynarodowych.

Co się stanie, jeśli nie wymienię prawa jazdy na czas?

Jeżeli Twoje prawo jazdy straciło ważność, nie możesz legalnie prowadzić pojazdu. W takim przypadku musisz jak najszybciej złożyć wniosek o jego wymianę. Jeżeli zostaniesz zatrzymany podczas prowadzenia pojazdu bez ważnego prawa jazdy, możesz zostać ukarany grzywną i odebraniem uprawnień.

Jak długo trwa proces wymiany prawa jazdy?

Czas oczekiwania na wymianę prawa jazdy zazwyczaj wynosi od kilku do kilkunastu tygodni. Dokładny czas zależy od urzędu oraz liczby złożonych wniosków w danym momencie. Status wniosku można śledzić online na stronie urzędu komunikacji.

PODSUMOWANIE:

• Od 4 marca 2019 roku urzędy korzystają z nowego blankietu prawa jazdy, na którym nie widnieje adres zamieszkania kierowcy.
• W latach 2028-2033 dokument prawa jazdy będą musieli wymienić nawet ci kierowcy, którzy przed rokiem 2013 otrzymali dokument bezterminowy. 
• Niezwłoczna wymiana prawa jazdy konieczna jest w momencie zmiany nazwiska oraz wtedy, gdy termin ważności dokumentu dobiega końca.
• Samo wydawanie prawa jazdy wiąże się z kosztem 100,50 złotych. Osoby, które zobligowane są do robienia regularnych badań lekarskich zapłacą o 200 złotych więcej. 
• Osoba poruszająca się z dokumentem, którego termin ważności upłynął, traktowana jest jako osoba bez koniecznych uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych. 
• W przypadku zagubionego prawo jazdy nie ma konieczności informowania policji. W urzędzie wystarczy złożyć odpowiedni wniosek o wydanie wtórnika dokumentu. 
• Międzynarodowe prawo jazdy przyda się wówczas, gdy planujemy samochodową podróż po krajach spoza Unii Europejskiej.

Sprawdź najszybszy kalkulator OC