Paszporty szczepionkowe

To już pewne, od 1 lipca 2021 Unia Europejska ma udostępnić certyfikaty covidowe wszystkim obywatelom i rezydentom UE. Paszporty szczepionkowe, zwane też paszportami covidowymi czy oficjalnie – Unijne Certyfikaty Covid (UCC) – mają  pomóc nam w powrocie do normalności, ożywić gospodarkę i ruch turystyczny w Europie. Na razie program obowiązuje od 1 lipca 2021 roku do 31 czerwca 2022 roku z możliwością przedłużenia.  Jak uzyskać taki dokument? Czy zwalnia on od testów na Covid-19? I czy trzeba być zaszczepionym, by móc podróżować?

Uzupełnij tylko 2 pola i poznaj cenę OC/AC od razu!Poznaj cenę OC

Geneza paszportów szczepionkowych

Pomysł jednego dokumentu, który zwiększa bezpieczeństwo podróżowania i ułatwia przemieszczanie się miedzy krajami na starym kontynencie podczas trwania pandemii wykluwał się w Unii Europejskiej od lutego. Od początku, podobnie jak wprowadzenie samej pandemii i obostrzeń z nią związanych, wywołuje sporo dyskusji i skrajnych emocji zarówno przeciwników, jak i zwolenników tego rozwiązania. Ci pierwsi uznają, że tego typu pomysł może być ograniczeniem ich praw i wolności. Natomiast druga grupa zauważa w paszportach covidowych szansę na zmniejszenie, a może nawet zahamowanie transmisji wirusa.

Finalne rozwiązanie poznaliśmy w czerwcu, kiedy prace nad uspójnieniem i uruchomieniem systemu zakończyła Komisja Europejska. Od 1 czerwca pierwsze siedem krajów Unii rozpoczęło wydawanie certyfikatów szczepionkowych. Są to: Bułgaria, Czechy, Dania, Niemcy, Grecja, Chorwacja i Polska. Chwilę później dołączyły kolejne, także ze strefy Schengen.

Wdrożenie UCC oraz sposób jego wykorzystania zależy od poszczególnych krajów członkowskich. Dane państwo może się przykładowo zdecydować na to, że dokument będzie obowiązywał także w przypadku podróży wewnętrznych, jeśli sytuacja epidemiczna będzie zaostrzona.

Po co nam paszporty szczepionkowe?

Paszporty szczepionkowe są potwierdzeniem, że podróżujący nie stanowi zagrożenia jeśli chodzi o rozprzestrzenianie się koronawirusa. Pamiętajmy, że generalnie za obowiązkowymi i zalecanymi szczepieniami dla podróżnych (i nie tylko) stoi troska o ich zdrowie, jak również ochrona całych społeczności i osób, które z różnych względów szczepić się nie mogą. Szczepionki uznaje się za jeden z elementów budowania odporności grupowej oraz czynnik hamujący rozprzestrzenianie się określonych chorób.

Paszporty szczepionkowe mają też swoje uzasadnienie ekonomiczne. Istotnym celem wdrożenia Unijnego Certyfikatu Covid jest przywrócenie swobody podróżowania po Europie. Jest on swoistą zachętą dla państw członkowskich do zniesienia ograniczeń w podróżowaniu, takich jak zakaz wjazdu, obowiązek kwarantanny i wykonania testów. Co już się zresztą dzieje. Unijni decydenci liczą też, że przemieszczanie się po starym kontynencie bez ograniczeń powinno pozytywnie wpłynąć na ruch turystyczny i doprowadzić do ożywienia gospodarczego nie tylko w tego sektora, ale generalnie rynków europejskich.

Paszporty szczepionkowe nie są czymś nowym. To rozwiązanie znają wszyscy, wyjeżdżający do krajów tropikalnych, w których na podróżnych nałożony jest obowiązek szczepienia się przeciwko żółtej febrze.

Paszport covidowy – jak to działa?

Wbrew obiegowym plotkom, paszporty szczepionkowe nie przypominają wyglądem prawdziwego paszportu. Jest to jednoczęściowy, zabezpieczony i łatwy do zidentyfikowania dokument, który jest  dostępny zarówno w formie papierowej, jak i cyfrowej. W tym pierwszym przypadku, w punkcie szczepień lub placówce medycznej musisz poprosić o wydruk zaświadczenia. Możesz go też wydrukować ze swojego konta IKP. Jeśli interesuje cię certyfikat elektroniczny, znajdziesz go właśnie na osobistym koncie IKP. Jest on też dostępny z poziomu aplikacji na smartfony: mojeIKP i mObywatel.

W obu wersjach dokument zawiera podstawowe dane indentyfikacyjne okaziciela, kod QR i unikalny identyfikator oraz pieczęć cyfrową potwierdzającą autentyczność zaświadczenia. Można go okazać przy przekraczaniu granicy. Dzięki zakodowanym informacjom posiadacze paszportów covidowych zazwyczaj nie muszą się testować lub przechodzić kwarantanny.

UCC działa na zasadzie dobrowolności we wszystkich krajach wspólnoty oraz strefy Schengen, a za jego wydanie nie są pobierane żadne opłaty. W czasie kontroli sprawdzana jest autentyczność dokumentu i data ważności zaświadczenia.  W zależności od statusu okaziciela ma on różne daty przydatności. W przypadku szczepionki certyfikaty covidowe są ważne przez rok. Z kolei u ozdrowieńców maksymalny okres ich ważności wynosi od 11 dni do 180 dni od daty pierwszego pozytywnego testu. Osoby z negatywnym wynikiem testu mogą się nimi posługiwać przez 48 godzin po testowaniu.

Pamiętaj: certyfikaty szczepionkowe nie są dokumentami podróży. To znaczy, że nie zastąpią dowodu osobistego lub paszportu. Nadal bez jednego z nich nie przekroczysz granicy.

Rodzaje paszportów covidowych

Unijne Certyfikaty  Covidowe występują w 3 wersjach w zależności od statusu okaziciela:

• dla osób zaszczepionych,
• dla ozdrowieńców,
• dla osób z negatywnym wynikiem na obecność koronawirusa.

Zaszczepieni

W ogólnych zasadach tego typu paszporty szczepionkowe może dostać osoba, która dostała przynajmniej jedną dawkę szczepionki przeciw koronawirusowi. Poszczególne kraje mogą jednak wymagać pełnego zaszczepienia i tak jest na przykład w Polsce. Nie bez znaczenia jest też rodzaj przyjętego preparatu. Paszporty wydawane są osobom zaszczepionym preparatem zaakceptowanym przez Europejską Agencję Leków.

Certyfikat, który wydawany jest po szczepieniu, na razie ważny jest rok (chyba że badania potwierdzą dłuższą lub trwałą odporność) i zawiera:

• dane identyfikacyjne okaziciela (imię i nazwisko, data urodzenia),
• nazwę choroby – COVID-19,
• informacje o użytym preparacie (nazwa szczepionki, nazwa producenta),
• numer dawki w serii szczepień oraz użytą dawkę,
• datę szczepienia,
• nazwę państwa, w którym zrobiono szczepienie,
• informacje o wystawcy certyfikatu,
• unikalny identyfikator certyfikatu,
• datę ważności certyfikatu,
• QR kod.

Lista szczepionek przeciwko Covid -19 zaakceptowanych przez Europejską Agencję Leków:

• Comirnaty (BioNTech, Pfizer)
• Moderna
• Vaxzevria (wcześniej szczepionka COVID-19 AstraZeneca, Oxford)
• Janssen (Johnson i Johnson)

Komisja dopuszcza wyjątki i pozwala, by kraje unijne wystawiały UCC także tym podróżnym, którzy są zaszczepieni preparatami spoza listy. Ale to, czy taka osoba zostanie wpuszczona do innego kraju na podstawie paszportu covidowego, będzie należeć do państwa przyjazdu.

Ozdrowieńcy

Tego typu zaświadczenie dostają osoby, które przeszły zakażenie koronawirusem i mają potwierdzone wyzdrowienie testem PCR. Może on być wydany najwcześniej po 11 dniach od daty pierwszego pozytywnego testu.

Certyfikat ważny jest od 11 do 180 dni od daty wykonania pozytywnego testu i zawiera:

• dane identyfikacyjne okaziciela (imię i nazwisko, data urodzenia),
• nazwę choroby – COVID-19,
• datę pierwszego dodatniego wyniku testu (nie później niż 180 dni od
• nazwę państwa, w którym robiony był test,
• informacje o wystawcy certyfikatu,
• unikalny identyfikator certyfikatu,
• datę ważności certyfikatu,
• QR kod.

Posiadacze negatywnego wyniku testu

Certyfikat tego typu przeznaczony jest dla osób, które zrobiły testy PCR i mają negatywny wynik.

Dokumenty, wydawany po wykonanym teście, ważny jest przez 48 godzin i zawiera:

• dane identyfikacyjne okaziciela (imię i nazwisko, data urodzenia),
• nazwę choroby – COVID-19,
• informacje o teście (rodzaj oraz nazwa testu, nazwa producenta testu)
• datę i godzinę pobrania próbki,
• datę i godzinę uzyskania wyniku,
• wynik zrobionego testu,
• informację o punkcie, który wykonał test,
• nazwę państwa, w którym robiony był test,
• unikalny identyfikator certyfikatu,
• datę ważności certyfikatu,
• QR kod.

Zaświadczenie nie dotyczy osób, które mają zrobiony test antygenowy, nawet jeśli uzyskały negatywny wynik.

Paszporty szczepionkowe a dzieci

Także niepełnoletni mogą dostać swoje paszporty szczepionkowe. Do ich odbioru uprawnieni są ich prawni opiekunowie. Podobnie jak w przypadku osób dorosłych, zaświadczenia dostaną:

• 16- lub 17-latkowie po komplecie szczepień,
• dziecko, które przeszło zakażenie Covid-19 i ma potwierdzony stats ozdrowieńca testem PCR,
• dziecko, które ma negatywny wynik testu.

Gdzie obowiązują paszporty covidowe?

Od 8 czerwca większość krajów Unii Europejskiej oraz strefy Schengen skutecznie włączyło się do systemu i wydaje lub weryfikuje przynajmniej jeden z certyfikatów covidowych.

Są to następujące państwa:

• Bułgaria
• Chorwacja
• Czechy
• Dania
• Niemcy
• Grecja
• Litwa
• Polska
• Hiszpania

Pozostałe państwa członkowskie są technicznie gotowe do włączenia systemu. Natomiast 5 krajów jest w fazie testów. Chodzi o Finlandię, Węgry, Maltę, Szwajcarię i Norwegię. W pełni rozwiązanie zostanie wprowadzone od 1 lipca i w niektórych krajach będzie to poprzedzone sześciotygodniowym testem. Dlatego przed wyjazdem do jakiegoś kraju sprawdzajmy aktualne regulacje, które tam obowiązują.

Czy paszporty szczepionkowe są obowiązkowe?

Paszport covidowy jest opcją. To my decydujemy, czy chcemy go mieć czy nie. Na pewno ułatwi nam podróżowanie, ale czy jest niezbędny? Albo czy jest wystarczający? Na oba pytania nie ma w tej chwili uniwersalnej odpowiedzi.

Paszport szczepionkowy nie daje gwarancji, że przy wjeździe do danego kraju nie będzie trzeba wykonać testu lub przejść kwarantanny. Ale powiększa się liczba państw, które zniosła obowiązek testowania dla osób zaszczepionych. Jeśli chodzi o kraje spoza Unii to są to np. Ekwador, Gwatemala, Chorwacja, Islandia, Seszele czy Czarnogóra.

Paszporty szczepionkowe w innych krajach

Unijny Certyfikat Covidowy nie jest pierwszym tego typu rozwiązaniem i nie ostatnim. Kraje na całym świecie pracują nad swoimi pomysłami, które pozwalają swobodnie się przemieszczać.

Izrael i zielona przepustka

Osoby zaszczepione przeciwko Covid-19 oraz ozdrowieńcy dostają zaświadczenie, tzw. zieloną przepustkę, która otwiera im drzwi do usług niedostępnych dla osób nieszczepionych. Szczęśliwi posiadacze „zielonej przepustki”, a więc znakomita większość społeczeństwa, mogą bez problemów korzystać z basenów, siłowni, klubów fitness, hoteli oraz uczestniczyć w wydarzeniach kulturalnych, religijnych i sportowych.

Walencja i ich paszporty szczepionkowe

Walencja, jeden z regionów Hiszpanii, także wydaje swoje paszporty szczepionkowe. Ale uwaga, jest to tylko dokument informacyjny, że dana osoba jest zaszczepiona przynajmniej jedną dawką szczepionki przeciwko koronawirusowi. Certyfikat nie wiąże się jednak z dodatkowymi przywilejami.

USA nadal pracują nad swoim rozwiązaniem

Stany są w trakcie ustalania własnego certyfikatu covidowego. Na razie wiadomo, że amerykańskie paszporty szczepionkowe, będą w dwóch formach: papierowej i cyfrowej oraz podobnie jak certyfikaty unijne będą bezpłatne. Bezpłatna ma być aplikacja na smartfony, w której wyświetlać się będzie kod QR. Zakres swobód i przywilejów związanych z paszportem covidowym nie jest jednak jeszcze ustalony.

Wdrożenie UCC obowiązkowe?

Unia Europejska nie nakłada na państwa członkowskie obowiązku wdrożenia certyfikatu UCC. Niemniej wszystkie kraje należące do Unii i strefy Schengen zaakceptowały i wdrożyły lub są w trakcie wdrożenia tego rozwiązania.

Wspólnota nie nakłada też ograniczeń na zasady wykorzystania systemu. Kraje mogą poszerzać  działanie paszportów szczepionkowych np. w zakresie przemieszczania się pomiędzy regionami w zależności od nasilenia epidemii. Wraz z negatywnym rozwojem pandemii państwa unijne nadal też będą mogły wprowadzać swoje ograniczenia na przyjazdy. O decyzji i jej powodach muszą jednak informować pozostałe państwa Unii oraz Komisję Europejską.

Paszporty szczepionkowe a kraje spoza Unii

Czy z Unijnym Certyfikatem Covidowym będzie można podróżować do krajów poza unijnych i poza strefą Schengen? Komisja Europejska deklaruje otwartość na globalne inicjatywy zapoczątkowane choćby przez ONZ (Organizację Narodów Zjednoczonych), WHO (Światową Organizację Zdrowia) czy ICAO (Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego). Trwają też prace nad dostosowaniem zaświadczeń do krajów trzeciego świata. Na razie jednak są to prace projektowe i nie wiadomo na ile inne państwa ułatwią podróżowanie osobom z UCC. Albo czy takie zaświadczenia będą w ogóle potrzebować.

Rządy poszczególnych krajów wprowadzają też swoje własne regulacje nie oglądając się na międzynarodowe inicjatywy. Coraz więcej państw otwiera się na ruch turystyczny, oczekując np. negatywnego testu przy wjeździe. Inne kraje otworzyły granice bez obowiązku testów i kwarantanny. Dlatego warto sprawdzać aktualne regulacje i wymagania, jakie stawiane są turystom, gdy zaczniemy planować wycieczkę do innego państwa.

Bądźmy też na bieżąco z sytuacją epidemiczną naszej destynacji. Chodzi o to, jak w danym miejscu:

• zachowuje się krzywa zachorowań – rośnie czy spada,
• możemy zadbać o swoje bezpieczeństwo i higienę,
• wygląda sytuacja ze służbą zdrowia.

UCC to nie wszystko

Od ponad roku żyjemy w specyficznych warunkach. Luzowanie obostrzeń czy przywracanie ruchu turystycznego są symptomami powrotu do normalności. Stan epidemii nadal jednak trwa i pomimo szczepień, negatywnych testów czy statusu ozdrowieńca, nadal nie jesteśmy w 100 proc. chronieni przez zakażeniem.

Dlatego pamiętajmy o higienie i zwiększonej ostrożności podczas krajowych i zagranicznych wojaży. Miejmy przy sobie maseczkę i przestrzegajmy zasad, w których powinniśmy mieć ją na sobie. Nadal ważne jest zachowanie dystansu, szczególnie w zatłoczonych miejscach. Dbajmy więc o to, by na imprezach plenerowych czy zamkniętych, w środkach transportu, muzeach i innych obleganych miejscach publicznych zachowaj bezpieczną odległość od innych.

Dbałość o higienę i zachowanie czystości to absolutne minimum, które pewnie weszło nam w krew przez ostanie półtora roku. Przypomina nigdy dość, więc pamiętajmy o częstym myciu rąk. Unikajmy dotykania twarzy, zwłaszcza oczu i ust. Warto mieć ze sobą dezynfekujące chusteczki lub żele. Nie trudno sobie bowiem wyobrazić sytuację, gdy dostęp do ciepłej wody i mydła może być ograniczony.

Na ile to możliwe rezygnujmy z publicznych środków transportu. Wskazane jest także korzystanie z płatności online czy bezkontaktowe metody rezerwacji lub zakupów. Poza tym że minimalizujemy w ten sposób kontakty z potencjalnymi nosicielami wirusa, usprawniamy wiele czynności około wyjazdowych.

Ubezpieczenie – sposób na bezpieczne podróże

Nieodzownym elementem podróżowania za granicę – i to nie tylko w czasie pandemii – jest ubezpieczenie. Dobrze dobrana polisa, z odpowiednio wysokimi sumami ubezpieczenia, skutecznie ochroni nas od nieprzewidzianych i często bardzo wysokich kosztów medycznych interwencji za granicą. Jak nigdy wcześniej ważne stają się też takie opcje ubezpieczenia turystycznego jak zabezpieczenie od odwołania lotu czy rezygnacji z podróży z powodu choroby.

Co więcej, do standardowych nagłych czy nieszczęśliwych wypadków, do podróżnych zagrożeń dołączyło możliwe zakażenie koronawirusem. Dlatego tak ważne jest, by nasza polisa podróżna obejmowała nie tylko wpadki, ale też choroby. Oczywiście, dobre ubezpieczenie nie może wyłączać odpowiedzialności z powodu Covid-19 i jego skutków.

Samej choroby na liście wyłączeń nie znajdziemy, ale może się tam znaleźć coś zupełnie innego. Chodzi o wyłączenie odpowiedzialności w przypadku pandemii, epidemii lub stanu epidemii. Dlatego szczególnie teraz, gdy sytuacja epidemiczna wciąż jest niepewna i zmienna, prześledźmy szczegółowo warunki, jakie proponują nam towarzystwa. A jeśli chcecie wiedzieć więcej na temat tego, na co warto zwrócić uwagę kupując ubezpieczenie podróżne, przeczytajcie nasz tekst Jakie ubezpieczenie turystyczne wybrać?

Uwaga: podobnie jak sytuacja z pandemią, tak i zakresy ubezpieczeń turystycznych mogą się obecnie zmieniać. Coraz częściej ubezpieczyciele deklarują, że Covid-19, epidemia i stan epidemii, nie oznaczają wyłączenia odpowiedzialności towarzystwa. Niemniej, i tak pamiętajmy o zapoznaniu się z warunkami polisy.

EKUZ to za mało

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) jest bezpłatna i gwarantuje nam  dostęp do podstawowej opieki medycznej w krajach Unii Europejskiej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Brzmi fajnie, prawda? W praktyce jednak EKUZ nie jest wystarczający do zapewnienia sobie odpowiedniej pomocy medycznej. I nie chodzi o to, że nie zapewnia dodatkowych opcji ochrony typu NNW czy ubezpieczenie bagażu, co znajdziemy w każdej niemal polisie turystycznej.

Niewystarczające mogą być usługi, do których ta karta daje dostęp, bo warunki bezpłatnej opieki medycznej są różne w zależności od kraju. W większość krajów w Europie pakiet usług tego typu jest ograniczony i przy poważniejszym zachorowaniu będzie niewystarczający. Płatne i to nie mało mogą być badania, pobyt w szpitalu czy zabiegi. Dlatego EKUZ jest za małym zabezpieczeniem i zaleca się wykupienie dodatkowej polisy turystycznej, która pokryje koszty diagnostyki i leczenia.

PODSUMOWANIE:

• Paszporty szczepionkowe mają ułatwiać bezpieczne przemieszczanie się pomiędzy krajami UE w czasie pandemii.
• Paszporty szczepionkowe mogą otrzymać ozdrowieńcy, osoby zaszczepione oraz ci, którzy otrzymają negatywny wynik testu na obecność koronawirusa. Test należy zrobić przed podróżą.
• Paszporty szczepionkowe od 1 lipca są ważne we wszystkich państwach UE oraz strefy Schengen.
• Wydanie zaświadczenia covidowego jest bezpłatne.
• Paszporty szczepionkowe mają formę elektroniczną, dostępną z poziomu konta IKP lub aplikacji mojeIKP oraz mObywatel. Certyfikaty można też wydrukować z pliku PDF, który znajdziemy na swoim koncie IKP lub możemy to zgłosić w punkcie medycznym.

Sprawdź najszybszy kalkulator OC