Układ ASR to nic innego, jak system kontroli trakcji w aucie. Jest on obecnie wykorzystywany w prawie wszystkich dostępnych i nowszych autach na polskim rynku. To właśnie dzięki niemu poruszając się pojazdem, możemy często uniknąć ślizgania się po nawierzchni, w momencie gdy przyspieszamy na drodze lub ruszamy z miejsca.
Z tego artykułu dowiesz się...
Układ ASR – co to jest i jak działa?
Większość wprawnych kierowców zdaje sobie sprawę z tego, że układ ASR jest bardzo przydatny. Sama nazwa układu ASR wzięła się od niemieckiego Antriebsschlupfregelung, oznaczającego regulacja poślizgu napędu.
W nazewnictwie fachowym możemy też spotkać z nazwami takimi jak: układ kontroli trakcji, system kontroli trakcji czy też skrót TCS z angielskiego traction control system.
Wszystkie te nazwy oznaczają dokładnie to samo. Głównym zadaniem tego rodzajów systemów czy układów jest zapobieganie potencjalnym poślizgowom i tak zwanym boksowaniom. Układ kontroli trakcji jest elementem składowym układu stabilizacji toru jazdy pojazdu. Często określany jest skrótami ESC. Warto również wiedzieć, że najnowsze rozwiązania techniczne powodują, że układ ASR ma możliwość wykorzystania układu hamulcowego niezależnie od tego, w jaki sposób sterować będzie pojazdem osoba prowadząca. Układ ASR wykorzystywany jest również sytuacji gdy nawierzchnia jest mokra, a co za tym idzie, przyczepność pojazdu do nawierzchni – niewielka, jak również na drodze oblodzonej. Podczas wchodzenia w zakręt i przyspieszania również zadziała system kontroli trakcji. Możemy zatem przyjąć, że układ ASR wspiera kierowcę podczas przyspieszania i dba o zachowanie należytej przyczepności.
Przejdźmy jednak do szczegółów. Układ ASR wykorzystywany jest, tak jak już wspomnieliśmy, w nowych pojazdach. Dzieje się tak dlatego, że nie ma możliwości korzystania z niego, jeśli w aucie nie ma systemu ABS. W najstarszych autach można jeszcze spotkać brak ABS-u, a co za tym idzie, układu ASR. System kontroli trakcji odpowiada za stałe mierzenie prędkości obrotowej kół samochodu. Jeżeli przekroczone zostaną wskazane przez producenta miary, uruchamia się działanie układu kontroli trakcji.
W takiej sytuacji kierowca odzyskuje możliwość kierowania pojazdem. Układ ASR jest skutecznym i nowoczesnym rozwiązaniem wykorzystywanym najczęściej w sposób najbardziej efektywne przy niskich prędkościach: przy ruszaniu, ewentualnym niewielkim przyśpieszaniu – szczególnie na początku ruchu pojazdem. Gdy kierowca porusza się już dynamicznie na drodze, system naturalnie zadziała poprzez ograniczenie mocy silnika, będzie to więc inna metoda odzyskania sterowności prowadzonego pojazdu.
Układ ASR – wyłączanie tej opcji w pojeździe
W autach naturalnie jest możliwość wyłączenia tego systemu. Zazwyczaj jednak nie należy tego robić. Tego rodzaju układ ma na celu wsparcie kierowcy w trudnych manewrach i działaniach na drodze. Jeżeli układ ASR nie będzie działał , to należy mieć na uwadze, że często skorelowane to jest z wadliwym działaniem (lub całkowitym zepsuciem się) systemu ABS.
Jest jednak kilka wyjątków. Jeżeli nasz pojazd utknie, na przykład w zaspie albo wjedziemy w teren błotnisty, podmokły, to może okazać się, że wyłączenie systemu będzie konieczne. W podobnej sytuacji możemy znaleźć się, gdy utkniemy niespodziewanie w łacie piachu.
Awaria – układ ASR
Jeżeli system nie będzie działał w sposób prawidłowy, to na desce rozdzielczej właściciel pojazdu zobaczy świecącą się kontrolkę. Kontrolki mogą się różnić w poszczególnych modelach pojazdów. Do naprawy systemu nie należy podchodzić samodzielnie. Układ ASR wymaga profesjonalnej ekipy, ale przede wszystkim fachowego sprzętu, który będzie pozwalał na dokonanie prawidłowych weryfikacji i diagnostyki. Układ ASR jest niezwykle istotny szczególnie gdy pada deszcz czy też droga jest przynajmniej w części oblodzona.
Jak wiemy, obie tego rodzaju sytuacje możemy spotkać w Polsce niezwykle często jesienią lub zimą, a nawet wczesną wiosną. W związku z tym pamiętajmy o diagnozowaniu tego systemu i regularnych przeglądach auta, gdyż dzięki układowi kontroli trakcji kierujący pojazdem znacząco poprawia bezpieczeństwo nie tylko swoje i swoich pasażerów, ale również innych osób poruszających się po drogach.
W utrudnionych warunkach jazdy dużo łatwiej o wypadki i kolizje.
Co najczęściej się psuje w systemie kontroli trakcji?
Najczęściej w systemie psują się tak zwane czujniki prędkości obrotowej koła. Dzięki nim przekazywane są informacje do systemu ABS. Zepsuciu ulec może również moduł sterujący, a także uszkodzone mogą zostać przewody zasilające. Jak widać najczęściej wymianie podlegają elementy techniczne i ich wymiana zazwyczaj związane jest z opłatami około 800 zł.
Poruszanie się pojazdem bez sprawnego układu ASR zawsze jest rozwiązaniem ryzykownym, ponieważ cała odpowiedzialność za ewentualną nadsterowność i podsterowność pojazdu spoczywa na kierowcy i wypracowanych przez niego umiejętnościach w prowadzeniu auta.
Które systemy są obecnie standardem w sprzedawanych samochodach?
System ESP – to inaczej elektroniczna kontrola stabilizacji lub układ stabilizacji toru jazdy z angielskiego – electronic stability control, ESP – electronic stability program lub DSC – dynamic stability control. Dzięki temu układowi elektronicznemu stabilizowany jest tor jazdy auta – najczęściej podczas zakrętów. Dzięki specjalistycznym czujnikom system działa automatycznie i przyhamowuje koło, gdy osiągnie określone parametry wskazujące na to, że może wyślizgnąć się z zakrętu. Eliminuje w ten sposób nadsterowność i podsterowność prowadzonego pojazdu. Warto również wiedzieć, że producenci nie zawsze korzystają z oznaczeń Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Pojazdów i często tego rodzaju rozwiązaniom nadają własne nazwy. Jeśli więc nie zobaczysz w opisie pojazdu skrótu ESP to warto sprawdzić, czy producent nie stosuje jej zamiennika.
System ABS – to inaczej układ, który ma na celu zniwelowanie poślizgu prowadzonego pojazdu, w taki sposób, aby maksymalnie ograniczyć poślizg samochodu. ABS powoduje, że prowadząc auto mamy mniejsze szanse na: ściąganie auta na boki, utratę kontroli nad pojazdem itd. W samochodach, które nie posiadają systemu ABS, prowadzący musi pamiętać, że hamowanie powoduje blokadę kół, czego skutkiem staje się utrata sterowności.
Najbardziej skuteczną metodą odzyskania kontroli jest wtedy tak zwane hamowanie pulsacyjne.
Gdy kierowca naciska pedał hamulca traci sterowność, następnie odpuszcza – odzyskując sterowność auta i znów naciska pedał hamulca. Takich technik uczono osoby, które zdawały egzamin na prawo jazdy przed wprowadzeniem tego rodzaju systemów. Obecnie w aucie wyposażonym w system ABS należy zachować się nieco inaczej. Przede wszystkim należy jak najszybciej i z jak największą mocą wcisnąć pedał hamulca, co niemniej istotne, należy pamiętać o tym, by jednocześnie, dosłownie w tej samej chwili, nacisnąć również pedał sprzęgła. Dzięki temu, że uaktywniony zostanie również pedał sprzęgła, nie zgaśnie silnik pojazdu.
Gdyby się tak stało i kierowca pojazdu, wyposażonego w ABS, wcisnął by wyłącznie hamulec, wyłączone z automatu zostałyby wszystkie systemy wspierająca kierowcę, to jest: ABS, asystent hamowania, kontrola toru jazdy, wspomaganie układu kierowniczego i wspomaganie siły hamowania.
Naturalnie, niezależnie od tego, jak wiele profesjonalnych i czułych systemów posiadać będzie auto, warto mieć na uwadze to, aby stale rozwijać swoje umiejętności – jako osoby prowadzącej samochód. W wielu miastach dostępne są specjalne kursy, dzięki którym można przetestować swoje oraz pojazdu możliwości i umiejętności w czasie kontrolowanego poślizgu. Pamiętaj również, aby korzystając z auta sprawdzać, nie tylko jego stan techniczny, ale również to, czy posiadasz aktualne i opłacone obowiązkowe ubezpieczenie komunikacyjne. Bez OC zgodnie z przepisami nie można się poruszać po drogach publicznych, jak również przetrzymać auta w garażu, ogródku, czy na podwórku.
Za brak obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny nakłada wysokie grzywny.
Układ ASR jako szpera elektroniczna?
Czy wiesz, co to jest szpera elektroniczna? Dzięki niej samochód na zakrętach może nadal efektywnie przyspieszać. Układ elektroniczny wykorzystuje system hamulcowy auta. Gdy obciążone koło traci swoją przyczepność i kręci się bez kontaktu z jezdnią, elektroniczna szpera hamuje koło wewnętrzne i większa siła skierowana jest wtedy na koło zewnętrzne. Zwiększa to naturalnie dynamikę jazdy. Tego rodzaju rozwiązanie z pewnością zostanie docenione przez kierowców, którzy lubią jeździć szybko i dynamicznie po drogach. Ma to jednak swoje konsekwencje.
Jedną z nich jest bardzo szybkie zużywanie się wykorzystywanych elementów układu hamulcowego do tak zwanej szpery elektronicznej. Tego rodzaju rozwiązania pojawiają się bardzo często w sportowych pojazdach, gdzie stosowana jest szpera mechaniczna, a rzadziej zaś elektroniczna. W przypadku aut przednionapędowych szpera redukuje podsterowność podczas wykonywania zakrętu i niejako wymusza dociśnięcie samochodu do środka zakrętu. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku aut, których napęd znajduje się na tylnej osi. Wtedy też zwiększa się nadsterowność. To właśnie to ostatnie rozwiązanie najczęściej znajdziemy w autach o charakterystyce sportowej lub sportowych.
PODSUMOWANIE:
- System ASR wspomaga kierowcę w uzyskaniu sterowności podczas prowadzenia pojazdów w niesprzyjających warunkach atmosferycznych.
- Układ ASR “dba” o przyczepność samochodu do drogi, gdy ta jest mokra lub śliska.
- ASR zapobiega również wypadnięciu z toru jazdy samochodu podczas pokonywania zakrętu oraz w momencie gdy kierowca rusza i rozpoczyna dopiero trasę.
- Układ ASR można dezaktywować, ale najczęściej nie jest to konieczne. Jeżeli auto zakopało się w piasku lub błocie, może okazać się, że wyłączenie systemu będzie jedynym wyjściem z sytuacji.
- W samochodach najczęściej znajdziemy kilka systemów oprócz ASR to jest: ABS, który zapobiega blokowaniu się kół przy hamowaniu, a także ESP, który chroni kierowcę przed nadsterownością i podsterownością przy prowadzeniu pojazdów.
Przeczytaj więcej na temat: eksploatacja samochodu
Napęd AWD
Napęd AWD
Napęd RWD
Napęd RWD
Napęd FWD
Napęd FWD
Które auta mogą jeździć na E10?
Które auta mogą jeździć na E10?
Samochody hybrydowe mHEV, HEV i PHEV
Samochody hybrydowe mHEV, HEV i PHEV
Benzyna E10 zastępuje Pb95
Benzyna E10 zastępuje Pb95
Podatek ekologiczny od samochodu
Podatek ekologiczny od samochodu