Weronika Cichocka
Weronika Cichocka
Aktualizowano: 07.11.2024 Komunikacyjne
🕐 Ten artykuł przeczytasz w 13 minut.
4.4/5 - (13 votes)

Czterokołowiec lekki – co kryje się pod tym tajemniczym hasłem? Czy trzeba mieć prawo jazdy, aby móc się nim poruszać? Czy mogą nim jeździć osoby niepełnoletnie? To ważne informacje!

<3
Uzupełnij tylko 2 pola i poznaj cenę OC/AC od razu!Poznaj cenę OC
X

Bez prawka ani rusz, czyli błędy w rozumieniu przepisów prawa

W czasopismach, gazetach, periodykach, a często również w internecie, krąży wiele mitów. Jeden z nich mówi o tym, że czterokołowiec lekki nie wymaga posiadania prawa jazdy. Dzięki temu osoby, które nie podeszły nigdy do egzaminu albo uzyskały wynik negatywny, mogą poruszać się tego rodzaju pojazdem, posiadając jedynie dowód osobisty. Nic bardziej mylnego! Ta pomyłka wynika z błędów natury interpretacyjnej.

Czytaj także: Samochód bez prawa jazdy

Regulamin prowadzenia czterokołowców lekkich

Dotychczas można było spotkać się z interpretowaniem przepisów prawa, według których czterokołowiec lekki kwalifikowany był jako motorower. Wtedy też, jeżeli kierowca uzyskał pełnoletność przed 19 stycznia 2013 roku, mógł poruszać się motorowerem wyłącznie posiadając dowód osobisty. Brak wymogu posiadania prawa jazdy absolutnie jednak nie dotyczył czterokołowców, dlatego dla tego rodzaju pojazdów przygotowano odrębne przepisy.

Czterokołowiec lekki – co to jest tak naprawdę?

Czterokołowiec lekki

Definicja tego rodzaju pojazdów znajduje się ustawia dnia 20 czerwca 1997 roku ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Definicja czerokołowca lekkiego

Pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu osób lub ładunków, z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowego i motocykla, którego masa własna nie przekracza:

  1. a) w przypadku przewozu rzeczy 550 kg,
  2. b) w przypadku przewozu osób 400 kg.

Pojęcie obejmuje pojazdy zarejestrowane w organach rejestrujących pojazdy (tj. w starostwach powiatowych, a w Warszawie – w urzędach dzielnicowych).

Dodatkowe wyjaśnienia metodologiczne

Czterokołowiec lekki – czterokołowiec, którego masa własna nie przekracza 350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.

Źródło definicji i opisu: https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/3743,pojecie.html

Czy quad to lekki czterokołowiec?

czterokolowiec lekki

Wiele osób myli tak zwane czterokołowce lekkie z popularnymi w obecnych czasach quadami. Faktycznie niektóre z quadów spełniają warunki czterokołowców lekkich. Nie oznacza to jednak, że każdy quad czy czterokołowiec jest lekki. Jeżeli tego rodzaju pojazd waży więcej niż 350 kg i nie ma ograniczonych możliwości przyspieszenia do 45 km/h, to należy do pojazdów czterokołowych, ale nie lekkich!

Do najbardziej popularnych przykładów kwalifikujących się pod definicję “czterokołowiec lekki” są firmy produkujące tak zwane mikrosamochody.

Najpopularniejsze marki, które zajmują się produkcją takich aut to: Ligier, Microcar czy też Piaggio oraz Aixam. Tego rodzaju rozwiązania były już wykorzystywane na początku dwudziestego wieku. Dzięki lekkiej prostej i taniej konstrukcji oraz braku przepisów, które wówczas obowiązywały samochody, zyskiwały na popularności.

Nowe kategoria praw jazdy – czterokołowiec lekki

W ramach nowo powstałych kategorii dotyczących praw jazdy mamy kategorię: AM. Mogą się o nią starać osoby, które ukończyły 14 lat, a szkolenie mogą rozpocząć zgodnie z przepisami nie wcześniej niż 3 miesiące przed osiągnięciem minimalnego wieku określonego w ustawie. Prawo jazdy AM to nie jako nowa forma karty motorowerowej, która obowiązywała do 19 stycznia 2013 roku. Warto nadmienić, że osoby, które zdążyły do tego czasu wyrobić tego rodzaju dokument, nie muszą go wymieniać i nadal posiadają przyznane im uprawnienia.

Zwróćmy też uwagę, że, tak jak już wspomnieliśmy osoby, które do 19 stycznia 2013 roku ukończyły pełnoletność, nie muszą w ogóle starać się o uprawnienia do kierowania motorowerem. Osoby, które urodziły się po tej dacie, wystarczy, że uzyskają prawo jazdy w którejkolwiek dostępnej kategorii, a niejako automatycznie uzyskują uprawnienia do kierowania motorowerem, jak również mogą usiąść na czterokołowiec lekki.

W jaki sposób należy przystąpić do szkolenia? – profil kandydata na kierowcę PKK

Czterokołowiec lekki

Wszystkie osoby, które zainteresowane są wyrobieniem stosownych uprawnień na czterokołowiec lekki czy też motorower, muszą przygotować się do spełnienia kilku podstawowych zasad. Kandydat na kierowcę powinien wydziale drogowym lub starostwie złożyć wniosek o wydanie prawa jazdy. Niezbędne będzie orzeczenie lekarskie stwierdzające, że może prowadzić pojazdy mechaniczne, jak również aktualną, spełniającą wskazane normy, fotografię, której wymiary wynosić będą 3,5 cm na 4,5 cm, w kolorze.

Jakie warunki musi spełniać kandydat na kierowcę?

A jeśli mowa o osobach, które nie osiągnęły jeszcze pełnoletności, konieczne będzie również uzyskanie zgody rodziców czy też opiekunów prawnych dla tego rodzaju czynności.

Po przedłożeniu wszystkich niezbędnych dokumentów następuje proces weryfikacji zawartych w nich informacji. Jest to o tyle istotne, że część osób może mieć formalne ograniczenia do prowadzenia tego rodzaju pojazdów albo też posiadać wyroki sądowe zakazujące poruszania się pojazdami mechanicznymi. Następnie kandydat na kierowcę musi wybrać sobie Szkołę Nauki Jazdy, gdzie dostarcza niezbędne dane do logowania się do profilu kandydata na kierowcę.

Szkolenie na kategorię prawa jazdy AM musi zawierać co najmniej 10 godzin zajęć teoretycznych oraz 10 godzin zajęć natury praktycznej, przy czym należy nadmienić, że zgodnie z przepisami jedna godzina to 45 minut - w przypadku zajęć teoretycznych i 60 minut - w przypadku zajęć praktycznych.

Egzamin wewnętrzny dla kursantów

Kandydat na kierowcę, który chce prowadzić czterokołowiec lekki zajęcia praktyczne będzie odbywał zarówno na placu manewrowym, jak i będzie aktywnie uczestniczył wraz z instruktorem ruchu drogowym. Po zakończeniu całego kursu, podobnie jak w przypadku innych kategorii prawa jazdy, należy zdać egzamin wewnętrzny. Egzamin wewnętrzny jest niezbędny i konieczny, ponieważ wynika z przepisów i musi być zgodny z zasadami wyznaczonymi ustawie. Jeżeli kandydat nie przejdzie z wynikiem pozytywnym weryfikacji, powinien nadrobić zaległości i przystąpić do niego po raz kolejny. Dopiero wówczas otrzyma zaświadczenie o ukończeniu szkolenia na czterokołowiec lekki.

Czterokołowiec lekki – egzamin

Podobnie jak w przypadku innych rodzajów prawa jazdy kandydat na kierowcę zobowiązany jest do przejścia przez serię sprawdzianów potwierdzających jego znajomość przepisów oraz kompetencje. Potencjalny kierowca może zdecydować się na którykolwiek z ośrodków egzaminowania na terenie Polski. Po weryfikacji danych kandydat zostanie umówiony na egzamin teoretyczny, a po jego pozytywnym przejściu – egzamin praktyczny.

Egzamin teoretyczny

Egzamin teoretyczny na czterokołowiec lekki i składa się z 20 pytań z wiedzy podstawowej oraz 12 z wiedzy specjalistycznej. W ramach zadań podstawowych 10 pytań jest za 3 punkty, 6 kolejnych za 2 punkty, a następne 4 pytania – za 1 punkt. W przypadku pytań specjalistycznych 6 jest za 3 punkty, 4 za 2 punkty i 2 za 1 punkt. Jest to egzamin jednokrotnego wyboru. Część specjalistyczna dotyczy już nie tylko tych ogólnych przepisów ruchu drogowego, ale też tych, które dotyczą konkretnego typu pojazdu, którym kandydat na kierowcę zamierza się poruszać jako uczestnik ruchu drogowego.

Jeśli kandydata interesuje czterokołowiec lekki w tej części egzaminu może spodziewać się pytań dotyczących tego typu pojazdów. Na przeczytanie pytania i odpowiedź ma on 50 sekund. Łączne czas trwania egzaminu części teoretycznej zgodnie z przepisami nie może przekroczyć 25 minut. Dłuższe formy egzaminowania potencjalnych kierowców przewidziane są jedynie w takim wypadku, gdy kandydat w ramach jednego egzaminu przystępuje do kilku kategorii specjalistycznych, czyli stara się o różne kategorie prawa jazdy. Do części praktycznej mogą przystąpić jedynie te osoby, które uzyskały pozytywny wynik części teoretycznej.

Jakie wyposażenie na egzaminie?

W przypadku testowania wiedzy potencjalnych kierowców na placu manewrowym oraz w ruchu drogowym należy pamiętać, że czterokołowiec lekki wymaga ściśle określonych elementów ubioru. I tak to po stronie ośrodka egzaminującego jest zapewnienie osobie zdającej elementarnych części garderoby niezbędnych do poruszania się w sposób bezpieczny pojazdem. Te elementy ubioru to: kask ochronny, kamizelka, ochraniacze.

Naturalnie, jeżeli kandydat posiada swoje prywatne oprzyrządowanie do prowadzenia pojazdu, może z niego skorzystać.

Ubiór podczas egzaminu

Nie wszystko jednak na egzaminie na czterokołowiec lekki zostanie zapewnione przez ośrodek egzaminujący. Każda osoba przystępująca do egzaminu powinna posiadać spodnie z długimi nogawkami, kurtkę z długim rękawem – zapinaną, rękawice zakrywające całość dłoni oraz płaskie buty wiązane. Bez tych elementów egzaminowany nie przystąpi w ogóle do procedury sprawdzające jego umiejętność jazdy.

Jakie umiejętności sprawdzane są na egzmianie?

W ramach egzaminu na czterokołowiec lekki sprawdzane będzie: ruszanie z miejsca, ruszanie na wzniesieniu, slalom wolny oraz szybki oraz sprawdzanie poziomu oleju w silniku, płynu chłodzącego czy też płynu w spryskiwaczach oraz działanie świateł w pojeździe. Po tych wszystkich działaniach następuje sprawdzanie umiejętności w ruchu miejskim przez co najmniej 25 minut. Dopiero po zakończeniu egzaminu i informacji od przeprowadzającego, że egzamin został zakończony, można spodziewać się informacji dotyczącej jego pozytywnego lub negatywnego rezultatu.

Rejestracja pojazdu – czterokołowiec lekki

W przypadku tego rodzaju pojazdów i ich rejestracji należy pamiętać, że przestrzegamy właściwie tych samych zasad, które obowiązują w ramach posiadania samochodu. Co oczywiste musimy wypełnić stosowny formularz – wniosek o rejestrację, jak również musimy przedłożyć w urzędzie potwierdzenie nabycia pojazdu w postaci umowy sprzedaży lub faktury, powinniśmy przedstawić zaświadczenie dotyczące badań technicznych. Jeżeli nasz czterokołowiec lekki został sprowadzony do Polski, musimy posiadać potwierdzenie zapłaty akcyzy lub zwolnienia od niej.

Czterokołowiec lekki – czego nie wolno?

Czterokołowiec lekki

Czterokołowcami można poruszać się po drogach publicznych, w tym również w drogach leśnych, ale nie można jeździć po drogach ekspresowych i autostradach ze względu na bezpieczeństwo oraz prędkość, którą osiągać mogą tego typu pojazdy. Wszyscy podróżujący czterokołowcem powinni posiadać kaski. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy pojazd posiada stosowne nadwozie oraz konieczne wówczas pasy bezpieczeństwa.

Warto również wspomnieć o tym, że w Polsce czterokołowcami nie można jeździć po parkach czy też parkach krajobrazowych lub narodowych, jak również po ogólnodostępnych plażach - co często ma miejsce w miesiącach letnich.

Tego rodzaju zachowania mogą doprowadzić do otrzymania przez kierującego pojazdem mandatu. Pamiętajmy również, że osoby, które są niepełnoletnie i poruszają się czterokołowcem lekkim, też muszą stosować to przepisów. W tej jednak sytuacji może zdarzyć się, że za popełnione wykroczenia lub zagrożenia dla zdrowia i życia innych osób odpowiadać będą osoby sprawujące opiekę.

Ubezpieczenie w przypadku czterokołowców

Pamiętajmy, że zgodnie z przepisami każdy uczestnik ruchu drogowego – każdy pojazd – musi posiadać obowiązkowe ubezpieczenie komunikacyjne. Nie inaczej jest w przypadku czterokołowców lekkich. Od momentu zakupu właściciel pojazdu ma obowiązek wykupienia OC. Również w tym przypadku za spowodowane szkód na osobie lub mieniu odpowiadać będzie powodujący zdarzenie drogowe. Dlatego też zawsze należy pamiętać o wykupieniu obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego. Naturalnie i w tym wypadku Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny zapłaci osobom poszkodowanym należną im rekompensatę, ale wystąpi również z tak zwanym regresem ubezpieczeniowym wobec sprawcy zdarzenia.

Kary za brak ubezpieczenia

Regres ubezpieczeniowy to nic innego, jak żądanie zwrotu wypłaconych pieniędzy dla ofiar zdarzenia. Należy również wiedzieć, że Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wystawi wysoki mandat właścicielowi nieubezpieczonego pojazdu. Kary za brak obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego w 2021 roku dla czterokołowca lekkiego wynoszą odpowiednio: 190 zł za 1 lub 3 dni braku opłaty, 470 zł – jeżeli OC nie zostało opłacone w terminie 4 do 14 dni, jeżeli zaś właściciel pojazdu zwlekał ponad 2 tygodnie z opłatą, zobowiązany będzie zapłacić mandat w wysokości aż 930 zł. Pamiętaj, aby nigdy nie poruszać się po drogach bez obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego!

Uprawnienia do kierowania czterokołowcem lekkim – podsumowanie

Wiesz już, jakimi pojazdami są czterokołowce lekkie i jakie uprawnienia należy posiadać, aby nimi kierować. Zapoznaj sięz krótkim podsumowaniem zdobytych informacji.

  1. Czterokołowce to pojazd, która wymagać mogą różnych form praw jazdy. W przypadku czterokołowce lekkiego wystarczy prawo jazdy kategorii AM.
  2. Osoby, które ukończyły 14 lat mają prawo do przystąpienia do egzaminu w ramach tej kategorii jedynie za zgodą rodziców lub opiekunów prawnych.
  3. Obowiązkowe ubezpieczenie komunikacyjne jest obowiązkowa dla wszystkich pojazdów poruszających się po drogach w Polsce w tym również czterokołowca lekkiego.
  4. Za brak OC dla tego rodzaju pojazdów obowiązują kary Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, mogą one wynosić nawet 930 zł za każdy pojazd.
  5. Zgodnie z przepisami czterokołowiec lekki to pojazd, którego łączna waga nie przekracza 350 kg, a możliwości poruszania się ograniczone są do prędkości do 45 km/h.
  6. Za szkody wyrządzone przez osoby niepełnoletnie, prowadzące czterokołowiec lekki, odpowiadają rodzice lub też opiekunowie prawni małoletniego.
  7. Czterokołowce lekkie podlegają rejestracji na podobnych zasadach to tych, które obowiązują inne pojazdu mechaniczne, na przykład samochody. Konieczne jest wypełnienia stosownych dokumentów i wniosków, jak również przedstawienie dowodu zakupu, karty pojazdu czy zaświadczenia dotyczącego badania technicznego.
  8. Czterokołowce lekkie sprowadzone do Polski mogą wymagać zapłaty akcyzy lub zaświadczenia o zwolnieniu z tego rodzaju opłaty.
  9. Osoby, które uzyskały pełnoletniość przed 19 stycznia 2013 roku mogą kierować motorowerami na podstawie wyłącznie dowodu osobistego bez odpowiedniego potwierdzenia w postaci prawa jazdy kategorii AM, jednakże również i one zobowiązana do posiadania tego rodzaju uprawnień, gdy decydują się prowadzić czterokołowiec lekki.
  10. Właściciele pojazdów powinni pamiętać, że nie wszystkie czterokołowce należą do czterokołowców lekkich. Należy zweryfikować wagę oraz dopuszczalną prędkość, a nie wolno również zapominać o tym, że tak zwane mikrosamochody również należą do tej grupy.

Najczęściej zadawane pytania

Czy czterokołowcem lekkim można jeździć na dowód?

Nie można kierować czterokołowcem lekkim wyłącznie na podstawie dowodu osobistego. Do kierowania pojazdem tego typu wymagana jest kategoria uprawnień AM. Aby ją otrzymać kierowca musi mieć ukończony 14. rok życia.

Czy czterokołowcem można jeździć po autostradzie?

Zgodnie z przepisami ruchu drogowego takim pojazdem nie można jeździć po autostradzie ani drogach ekspresowych.

Czy quad to czterokołowiec lekki?

Quady są zaliczane do grupy czterokołowców. Czy są to czterokołowce lekkie zależy od ich wagi – aby były zakwalifikowane do tej grupy, ich masa nie może przekraczać 350 kilogramów.

Weronika Cichocka
Weronika Cichocka

Dziennikarka z wieloletnim doświadczeniem. Od lat pisząca o ubezpieczeniach, ekonomii i zdrowiu. Specjalista ds. PR i marketingu internetowego.

Dołącz do dyskusji

  • Paula pisze:

    Pani Weroniko, a jeśli ja, jestem osobą niepełnosprawną 18 lat ukończyłam w 2008 roku, a nie posiadałam karty motorowerowej mogę takim czterokołowcemlekkim w automacie jeździć bez uprawnień? Nie mam karty motorowerowej ponieważ moja niepełnosprawność nie pozwalała mi jej wyrobić (brak ręki)

mandat na raty
Mandat na raty Autor Katarzyna Matusiak Komunikacyjne
Mandaty drogowe są jednym z najczęstszych sposobów karania kierowców za naruszenie przepisów ruchu drogowego w Polsce. Choć większość mandatów należy opłacić w wyznaczonym terminie, wielu kierowców znajduje się w sytuacji, w której jednorazowa spłata kary stanowi duże obciążenie...
Czytaj dalej
1 ar ile to m2
1 ar – ile to m2? Autor Katarzyna Matusiak Nieruchomości
Zakup działki pod budowę domu wiąże się z koniecznością zrozumienia kluczowych pojęć, które pomogą wybrać odpowiednią wielkość terenu. Co to jest hektar? Ile metrów kwadratowych to 1 ar? Co jeszcze warto wiedzieć na temat powierzchni działki przeznaczonej na budowę domu? Poniżej...
Czytaj dalej