Ubezpieczenie zdrowotne małżonka

Każda osoba, która ma prawo do ubezpieczenia zdrowotnego (np. z tytułu umowy o pracę), może do niego dopisać swojego współmałżonka. Dzięki temu osoba, mimo że nie jest ubezpieczona w ZUS, może korzystać ze świadczeń publicznej służby zdrowia (NFZ). Jak wygląda ubezpieczenie zdrowotne małżonka w praktyce? Na czym polegają formalności? Zapraszamy do naszego poradnika.

Ubezpieczenie zdrowotne małżonka jest ważnym elementem systemu zabezpieczenia zdrowotnego, który umożliwia objęcie ochroną zdrowotną partnera, jeśli ten nie posiada własnego ubezpieczenia. W Polsce takie rozwiązanie funkcjonuje w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) i pozwala jednemu z małżonków na zapewnienie opieki zdrowotnej partnerowi, który np. nie pracuje, nie jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna ani nie korzysta z innego tytułu do ubezpieczenia.

Ubezpieczenie zdrowotne małżonka – jak to zrobić?

O tym, kiedy możemy dopisać męża lub żonę do tego ubezpieczenia, decydują przepisy. Do ubezpieczeni musisz dopisać członka rodziny, który nie ma prawa do tego typu obowiązkowego świadczenia zdrowotnego. Przykładem takiej sytuacji jest ubezpieczenie zdrowotne niepracującego współmałżonka.

Czytaj także: Ubezpieczenie zdrowotne bez pracy

W praktyce procedura polega na „dopisaniu” dodatkowej osoby do ubezpieczenia, które masz. Żeby to zrobić, musisz wypełnić zusowski dokument ZCNA, czyli „Zgłoszenie danych o członkach rodziny dla celów ubezpieczenia zdrowotnego”. Jeśli jesteś na umowie o pracę, ubezpieczenie zdrowotne małżonka załatwiasz z pracodawcą. Jemu, jako płatnikowi składki ZUS, zgłaszasz włączenie męża lub żony do ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej, ZCNA składasz osobiście w wybranym oddziale ZUS.

Uwaga: jeśli zastanawiasz się, ile kosztuje ubezpieczenie zdrowotne małżonka, to mamy dla ciebie dobrą wiadomość. Zgłoszenie małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS jest bezpłatne. Nie zwiększy ci się również wysokość odprowadzanej składki.

Ubezpieczenie zdrowotne małżonka – terminy

Na zarejestrowanie małżonka w ZUS masz 7 dni od dnia, kiedy mąż lub żona stracili prawo do publicznej służby zdrowia (np. zostali bez pracy) lub od dnia, kiedy możesz takie zgłoszenie zrobić (bo zacząłeś pracę lub otworzyłeś działalność gospodarczą i opłacasz składki na ZUS).

Podobnie dzieje się, gdy chcesz wyrejestrować współmałżonka z ubezpieczenia zdrowotnego. Także wtedy masz na zgłoszenie tego faktu do ZUS 7 dni od dnia, kiedy maż lub żona zostali zatrudnieni (także na umowie zlecenie), rozpoczęli własną działalność gospodarczą lub zaczęli pobierać rentę lub emeryturę.

Kiedy można małżonka dopisać do ubezpieczenia zdrowotnego?

Aby dopisać małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego, trzeba odprowadzać składki do ZUS. Czyli może to zrobić każdy, kto pracuje lub prowadzi działalność gospodarczą. Co ważne, zasada ta dotyczy również opcji, gdy legalnie pracujesz w którymkolwiek unijnym państwie, a nie tylko w Polsce.  Jeśli zawiesisz działalność gospodarczą lub stracisz pracę, ty oraz twój współmałżonek automatycznie tracicie prawo do publicznej służby zdrowia.

W praktyce do ubezpieczenia zdrowotnego nie możesz dopisać męża lub żony, którzy nie pracują. Nie dotyczy to jednak takich sytuacji, gdy:

• małżonek jest zarejestrowany jako bezrobotny,
• żona lub mąż pracują na umowie zlecenie,
• współmałżonek pobiera rentę lub emeryturę,
• małżonek przebywa na urlopie rodzicielskim lub wychowawczym,
• żona lub mąż studiują.

Za to do ubezpieczenia zdrowotnego można dopisać osobę, która przebywa na urlopie bezpłatnym dłużej niż 30 dni. Także na urlopie macierzyńskim można dopisać męża do ZUS, gdy ten jest bez pracy. Ubezpieczenia zdrowotnego nie tarci się także wtedy, gdy małżonkowie są w separacji. Takie prawo traci się dopiero po rozwodzie, jeśli dopisał cię do tego świadczenia były małżonek.

Rozdzielność majątkowa a ubezpieczenie zdrowotne małżonka – zastanawiasz się, czy ma to znacznie? Sama z siebie rozdzielność majątkowa nie ogranicza praw małżonka, by został dopisany do ZUS.

Prywatne ubezpieczenie zdrowotne małżonka

Poza publiczną służbą zdrowia i społecznym systemem ubezpieczeń zdrowotnych, są też prywatne abonamenty i ubezpieczenia zdrowotne. Możesz je kupić samodzielnie lub skorzystać z oferty pracodawcy. Wiele firm w ramach benefitów pozapłacowych oferuje swoim pracownikom pakiety medyczne lub ubezpieczenia grupowe.

Za takie ubezpieczenie, zarówno w wersji indywidualnej, jak i oferowanej przez pracodawcę musisz dodatkowo zapłacić. Cena zależy od wybranego pakietu – zakresu świadczeń i bazy specjalistów, do których dostajesz dostęp dzięki abonamentowi lub ubezpieczeniu. Niezależnie od tego, czy masz abonament medyczny czy prywatne ubezpieczenie zdrowotne, w obu przypadkach możesz do nich włączyć współmałżonka lub partnera, jeśli jesteś w nieformalnym związku.

I w przeciwieństwie do sytuacji z ZUS, dopisanie małżonka zwykle powoduje wzrost opłaty za prywatny pakiet.

PODSUMOWANIE:

• Zgodnie z prawem musimy dopisać do naszego ubezpieczenia zdrowotnego każdego członka rodziny, który sam nie odprowadza składek na ZUS ani nie ma prawa do publicznej służby zdrowia z innego tytułu.
• Aby zgłosić małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego, trzeba złożyć z ZUS druk ZCNA. W przypadku umowy o prace robi to w twoim imieniu pracodawca, po tym jak mu to zgłosisz. Przy działalności gospodarczej dokument składasz osobiście w oddziale ZUS.
• Na zgłoszenie małżonka do ZUS masz 7 dni od dnia, kiedy ten stracił prawo do publicznej służby zdrowia, np. z powodu utraty pracy.
• Dopisanie małżonka do ubezpieczenia zwrotnego jest darmowe i nie zwiększa twoje składki odprowadzanej do ZUS.