Kolizja z pojazdem uprzywilejowanym.

Słysząc sygnały dźwiękowe, widząc sygnały świetlne czy pojazdy poruszające się w kolumnie wiesz, że masz do czynienia z pojazdem uprzywilejowanym. Jesteś wówczas zobowiązany dostosować się do pewnych reguł i przepisów. Co jednak w sytuacji, gdy będzie miała miejsce kolizja z pojazdem uprzywilejowanym? Kto poniesie za nią odpowiedzialność?

Niektórych kierowców, sam widok pojazdów uprzywilejowanych, przyprawia o gęsią skórkę. Kiedy obraz nabiera barw i dźwięków informujących o uprzywilejowaniu, niejeden kierowca straci głowę. Zimną krew jednak warto zachować – zarówno wtedy, gdy jako kierowca musisz przestrzegać pewnych przepisów umożliwiających przejazd takim pojazdom, ale także – a może szczególnie wtedy – gdy kolizja z pojazdem uprzywilejowanym będzie miała miejsce z Twoim udziałem. 

Jakie pojazdy są uprzywilejowane w ruchu? 

Nie raz i nie dwa widziałeś na drodze samochody wysyłające sygnały świetlne czy dźwiękowe. Wiesz, że jako kierowca, masz obowiązek umożliwić takim pojazdom swobodny przejazd. Dlaczego? Ponieważ mowa jest o pojazdach uprzywilejowanych. A jakie pojazdy są uprzywilejowane w ruchu? Tę kwestę jasno reguluje Kodeks Drogowy.

Według zapisów, pojazd uprzywilejowany to:  “pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi; określenie to obejmuje również pojazdy jadące w kolumnie, na której początku i na końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego”. Prawo o ruchu drogowym jasno określa także obowiązek kierowcy, jaki musi spełnić w stosunku do takiego pojazdu: „Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani ułatwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności przez niezwłoczne usunięcie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się”.

Pojazdy uprzywilejowane w ruchu drogowym i ich uprawnienia

Pojazd uprzywilejowany na drodze rządzi się swoimi prawami. Kierowca takiego pojazdu ma także wyjątkowe uprawnienia. W sytuacji, gdy uczestniczy on w akcji ratowniczej, w przejeździe kolumny pojazdów uprzywilejowanych czy w wykonywaniu obowiązków związanych z ochroną osób na kierowniczych stanowiskach państwowych, osoba kierująca takim pojazdem, nie musi stosować się do przepisów ruchu drogowego.

Co to oznacza w praktyce? Kierowca prowadzący pojazdy uprzywilejowane w ruchu drogowym nie musi przestrzegać przepisów dotyczących zatrzymania, postoju czy ruchu pojazdu, a także nie musi stosować się do sygnalizacji świetlnej czy znaków drogowych. Oznacza to więc, że może przekroczyć dozwoloną prędkość, przejechać na czerwonym świetle czy jechać chociażby pod prąd. Pomimo tych uprawnień, musi bezwzględnie zachować na drodze szczególną ostrożność. 

Uczestnicy ruchu drogowego vs pojazd uprzywilejowany 

Każdy z kierowców spotka na swojej drodze pojazd uprzywilejowany. Kiedy usłyszy charakterystyczne sygnały dźwiękowe i zobaczy pojazd wysyłający sygnały świetlne, musi zastosować się do pewnych zasad. Zatem jak powinien zachować się kierowca, który widzi pojazd uprzywilejowany? Kodeks drogowy jednoznacznie definiuje takie obowiązki.

Kierowca, a także inni uczestnicy ruchu, muszą przede wszystkim ułatwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego. Rozumie się przez to niezwłoczne usunięcie z drogi, a gdy wymaga tego sytuacja – zatrzymanie się. Ponadto, kierowca nie może wjechać na skrzyżowanie w momencie, gdy nie ma na nim miejsca do kontynuowania jazdy. Należy pamiętać także o tym, że pojazdu uprzywilejowanego nie można wyprzedzić w obszarze zabudowanym. 

Korytarz życia to obowiązek kierowcy

Kodeks Drogowy reguluje jeszcze jedną bardzo ważną kwestię, a mianowicie tworzenie korytarza życia. Nowelizacja ta weszła w życie pod koniec 2019 roku, jednak wcześniej korytarz był stosowany na polskich drogach, ale wynikał on z woli kierowców i dobrych praktyk. Teraz jest to ich obowiązek. 

Korytarz życia jest niczym innym jak miejscem pozostawionym w korku dla pojazdów uprzywilejowanych. Ma on ułatwić służbom sprawne pokonacie zatorowanego odcinka drogi i dotarcie do potrzebujących osób na czas. Zasady tworzenia takiego korytarza są banalnie proste – samochody jadące lewym pasem powinny zjechać na lewo, a auta poruszające się prawym – na prawo, nawet jeśli oznaczałoby to wjechanie na pas awaryjny. To, co jest bardzo ważne – kierowca, który usłyszy nawet w oddali sygnał karetki czy innych słub, powinien rozpocząć manewr tworzenia korytarza życie.

Kolizja z pojazdem uprzywilejowanym. Kto jest winny?

Mając na uwadze, że pojazd uprzywilejowany ma szczególne przywileje, można sądzić, że gdy dojdzie do kolizji z takim pojazdem, zawsze to Ty, jako kierowca będziesz na przegranej pozycji. Każdy przypadek jest jednak oceniany indywidualnie i nie ma tutaj żadnej reguły co do niewinności kierowcy prowadzącego pojazd uprzywilejowany. Choć nie musi on przestrzegać przepisów, musi zachować najwyższe bezpieczeństwo tak, by nie zagrażać innym uczestnikom ruchu.

Nie ma więc tutaj znaczenia fakt, że miała miejsce kolizja z pojazdem uprzywilejowanym – służby będą musiały dokładnie zbadać, który z uczestników zawinił i jest odpowiedzialny za zdarzenie. Kluczową kwestią w rozstrzygnięciu winy będzie fakt, czy pojazd rzeczywiście był uprzywilejowany, czyli czy wydawał sygnały świetlne i sygnały dźwiękowe i czy kierowca miał jakiekolwiek szanse na dostrzeżenie takiego pojazdu i odpowiednią reakcję. Niemniej, musisz być przygotowany na to, że udowodnienie jakichkolwiek uchybień i nieprawidłowego poruszania się kierowcy pojazdu uprzywilejowanego będzie znacznie trudniejsze, niż udowodnienie jej zwykłemu uczestnikowi ruchu.

PODSUMOWANIE:

• Pojazd uprzywilejowany to pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi.
• Kierowca prowadzący pojazdy uprzywilejowane w ruchu drogowym nie musi przestrzegać przepisów dotyczących zatrzymania, postoju czy ruchu pojazdu, a także nie musi stosować się do sygnalizacji świetlnej czy znaków drogowych. Musi jednak zachować najwyższą ostrożność na drodze.
• Kierowca oraz  inni uczestnicy ruchu muszą ułatwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego – usunąć się z drogi, a gdy wymaga tego sytuacja – zatrzymać się.
• Korytarz życia to pozostawione miejsce dla pojazdów ratunkowych poruszających się w korku, między stojącymi samochodami. 
• W przypadku kolizji z pojazdem uprzywilejowanym, kluczową kwestią będzie ustalenie, czy w momencie zdarzenia pojazd wysyłał sygnały świetlne i dźwiękowe.